جهانی های ترجمه در بوته نقد پیکره ای: مقایسه فارسی ترجمه ای با فارسی تالیفی

یکی از مسایل مهم در حوزه مطالعات توصیفی ترجمه مفهوم جهانی‌های ترجمه است که موضوع آن یافتن ویژگی‌های خاص و بارز زبان ترجمه‌ای به‌مثابه زبانی متفاوت از زبان مبدا و مقصد است. پرسشی که در اینجا مطرح می‌شود این است که با توجه به تفاوت‌های بین زبان‌ها آیا ویژگی‌های جهانی ادعایی (که عمدتا حاصل بررسی بر روی زبان‌های اروپایی هستند) در زبان‌های غیراروپایی نیز وجود دارند یا خیر. مطالعه حاضر با استفاده از تقسیم‌بندی چسترمن (2004) از جهانی‌ها به دو نوع «جهانی‌های مبدا» و «جهانی‌های مقصد»، دسته دوم را موردواکاوی قرار می‌دهد. این پژوهش، با استفاده از یک پیکره مقایسه‌ای برساخته از متون توضیحی فارسی تالیفی و ترجمه‌ای، دو جهانی «ساده‌سازی» و «تصریح» را موردبررسی قرار می‌دهد. نتایج این مطالعه، در پرتو یافته‌های مربوط به ویژگی‌های فارسی ترجمه‌ای، وجود ویژگی‌های جهانی ادعایی در فارسی ترجمه‌ای را به‌چالش می‌کشد و نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از ویژگی‌های مستخرج از پیکره مقایسه‌ای زبان فارسی با نظریات پیشین مطرح‌شده همخوانی ندارند.