شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید و ارائه راهبردهای مدیریتی طرح های بهره برداری و ممنوعیت بهره برداری چوبی جنگل

در سال های اخیر از مهمترین چالش ها در مدیریت جنگل های هیرکانی ادامه روند بهره برداری جنگل های هیرکانی و ممنوعیت آن (تنفس جنگل) می باشد. لذا هدف این پژوهش شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید طرح های بهره-برداری و ممنوعیت بهره برداری جنگل از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی و ارایه راهبردهای مدیریتی مناسب در این زمینه و اولویت-بندی آنها به عنوان ابزاری برای کاهش این چالش ها می باشد.

این پژوهش جهت شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید ، ارایه و اولویت بندی راهبردهای مناسب جهت اجرای طرح های بهره برداری جنگل و ممنوعیت آن از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی در جنگل های تحت مدیریت حوزه اداره کل منابع طبیعی استان مازندران (ساری) با استفاده از روش پیمایش، مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه انجام گردید. گروه متخصصین پژوهش متشکل از کارشناسان، اعضای هیات علمی متخصص در زمینه جنگلداری و جوامع روستایی حاشیه جنگل های تحت مدیریت بوده است. در این مطالعه جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک های Entropy و SWOT بهره گرفته شد.

نتایج پژوهش، 4 قوت، 6 ضعف، 8 فرصت و 2 تهدید را برای بهره برداری جنگل و 2 قوت، 9 ضعف، 4 فرصت و 8 تهدید را برای ممنوعیت بهره برداری جنگل شناسایی نمود. بر اساس نتایج ماتریس SWOT مهمترین قوت و فرصت بهره برداری جنگل منطقه شامل، کاهش قاچاق چوب و تامین نیازهای چوبی کشور و مهمترین ضعف و تهدید آن به ترتیب شامل هزینه های بهره برداری و نارضایتی دوستداران طبیعت بوده است. همچنین مهمترین قوت و فرصت ممنوعیت بهره برداری جنگل شامل افزایش ارزش اقتصادی خدمات محیط زیستی جنگل ها و گرایش به سمت زراعت چوب و مهمترین ضعف و تهدید آن به ترتیب کاهش اشتغال و افزایش قاچاق چوب بوده است. مناسب ترین راهبردهای برای بهره برداری و ممنوعیت بهره برداری جنگل به ترتیب راهبرد تهاجمی و راهبرد تدافعی تعیین شد.

با توجه به نتایج داده های مرتبط با بهره برداری و ممنوعیت بهره برداری جنگل (تنفس جنگل) جنگل های منطقه مورد مطالعه و بر اساس تحلیل نتایج ماتریس QSPM، مناسب ترین راهبرد مدیریتی برای بهره برداری و ممنوعیت بهره برداری جنگل منطقه از دیدگاه اقتصادی و اجتماعی به ترتیب راهبرد تهاجمی و راهبرد تدافعی می باشد.