پتانسیل‏ سنجی توسعه ژئوتوریسم در مناطق پیرامونی شهرهای مناطق خشک (مطالعه موردی‏: شهر جدید ایوانکی)

ژیوتوریسم یکی از ارکان گردشگری است که بر چشم ‏اندازها، فرم‏ ها، و فرایندهای به ‏وجودآورنده آن‏ها تاکید دارد. بدیهی است هر منطقه ‏ای با توجه به محیط جغرافیایی خود از استعدادها و جذابیت ‏های متفاوتی برخوردار است. شهر جدید ایوانکی در غرب استان سمنان جزو مناطقی است که از یک سو در حاشیه منطقه خشک ایران و از سوی دیگر در پای کوه‏ های البرز قرار گرفته و به‏نظر می ‏رسد پتانسیل زیادی برای توسعه صنعت ژیوتوریسم داشته باشد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از انجام این پژوهش پتانسیل‏ سنجی ژیوسایت‏ های پیرامون شهر جدید ایوانکی است. برای دستیابی به این هدف، داده‏های اصلی پژوهش را اطلاعات اسنادی، مصاحبه، و مشاهدات میدانی تشکیل داده ‏اند. همچنین، برای تحلیل داده ‏ها نرم‏افزار‏های ARCGIS و SPSS ابزارهای اصلی پژوهش را تشکیل داده ‏اند. در این راستا، ضمن انجام بررسی ‏های کتابخانه‏ ای و مصاحبه، ژیوسایت ‏های منطقه شناسایی شده است. سپس، با به ‏کارگیری روش‏ های کامنسکو، کوبالیکوا، و روش بومی به ‏عنوان ابزارهای مفهومی، به ارزیابی ژیوسایت ‏های مورد اشاره در پیرامون منطقه مورد بررسی پرداخته شده است. هدف از به‏کارگیری سه روش یادشده آزمون ‏سنجی و ارزیابی این مدل ‏ها و انتخاب بهترین مدل سازگار با شرایط منطقه بوده است. بنابراین، به ‏منظور تعیین ارزش نهایی ژیوسایت‏ ها، امتیاز نهایی هر ژیوسایت در هر روش به ‏صورت درصد از مجموع به‏ دست آمده است و درنهایت با به ‏دست‏ آوردن میانگین درصد هر سه روش، ارزش نهایی هر ژیوسایت محاسبه شده است. بر اساس نتایج به ‏دست‏ آمده، در بین ژیوسایت‏ های منطقه، ژیوسایت تنگه‏ واشی با میانگین 6/79 امتیاز دارای بالاترین امتیاز است و بعد از این ژیوسایت نیز ژیوسایت ‏های تونل نمکی و معادن نمکی به‏ترتیب با 1/78 و 6/72 امتیاز دارای بالاترین میانگین امتیازند. مجموع نتایج به ‏دست‏ آمده بیانگر این است که قرارگیری شهر جدید ایوانکی در حدفاصل ژیوسایت‏ های مناطق کوهستانی و کویری سبب شده است تا این شهر پتانسیل بالایی به‏ عنوان یکی از مراکز گردشگری داشته باشد.