واکاوی همکاری های نوآورانه در طول زنجیره ارزش صنعت داروهای زیستی در ایران

بازار داروهای زیستی در جهان به سرعت در حال رشد بوده و در کشور ما نیز سهم این نوع داروها در حال افزایش است. تحقیق، توسعه، تولید و فروش این نوع داروها دارای ریسک و هزینه بالا و نیازمند زمان طولانی است. از همین رو، شرکت های جهانی به سمت همکاری های فناورانه و نوآورانه روی آورده اند. در ایران اما، موضوع همکاری های میان شرکت های داروساز زیستی جا نیفتاده است.

روش پژوهش: 

به منظور شناسایی شیوه های همکاری بازیگران این صنعت در طول زنجیره ارزش، پژوهش حاضر تلاش کرده است با روش مطالعه دو موردی در دو شرکت سیناژن و روناک دارو، به ترسیم بازیگران در هر یک از حلقه های زنجیره بپردازد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و در پارادایم تفسیری انجام گرفته است به نحوی که با استفاده از استراتژی مطالعه چند موردی، تلاش شده است شیوه های همکاری فناورانه میان بازیگران مختلف در طول زنجیره ارزش شناسایی شوند. مصاحبه های انجام گرفته با هر یک از مصاحبه شوندگان مشتمل بر 13 سوال اصلی و در قالب مصاحبه نیمه ساختار یافته بوده است.

یافته ها:

 نتایج این تحقیق نشان می دهد هر چند همکاری های مناسبی میان بازیگران این صنعت برای تولید دارو شکل گرفته است. لکن این همکاری ها بیش از آن که در راستای توسعه فناوری و ارتقاء توانمندی های تحقیقاتی و توسعه داروی جدید باشد، در جهت توسعه بازار یا تولید داروهای بیوسیمیلار بوده است. همچنین علی رغم شکل گیری معدودی همکاری های فناورانه میان شرکت ها در این صنعت، که کمبود شرکت های تخصصی مانند شرکت های متخصص کارآزمایی بالینی و شرکت های کوچک زیست فناور، نقایص قانونی مانند ضعف های قانون تجارت برای ادغام و اکتساب شرکت ها و ضعف استفاده از ابزارهای توسعه صادرات، از جمله مهم ترین مشکلات پیش پای ارتقاء همکاری های فناورانه میان شرکت های این صنعت هستند.

نتیجه گیری:

 شرکت های داروساز زیستی ایرانی عموما دانش تولیدی خود را از مسیر مهندسی معکوس و برای تولید داروهای بیوسیمیلار کسب نموده و تا مراحل توزیع و خدمات پس از فروش را نیز خود انجام می دهند.