تاثیر نوع پوشش گیاهی و ویژگی های شیمیایی خاک بر میزان کربن آلی در خاک عرصه های پخش سیلاب ایستگاه کوثر
افزایش کربن آلی خاک نه تنها، باعث ترسیب کربن جوی می شود بلکه اغلب، فرایندها و ویژگی های فیزیکی، شیمیایی و زیستی خاک را بهبود می بخشد. این پژوهش با هدف ارزیابی تاثیر نوع پوشش گیاهی و ویژگی های شیمیایی خاک بر میزان کربن آلی خاک در سال 1398 در عرصه های پخش سیلاب ایستگاه کوثر واقع در دشت گربایگان فسا (استان فارس) انجام شد. پخش سیلاب برای تغذیه ی آبخوان ها از سال 1361 در پهنه ای به وسعت 2034 هکتار در این دشت اجرا شده است.
کاربری های مورد بررسی عبارت بودند از: جنگل دست کاشت آکاسیا (Acacia salicina Lindl.)، جنگل دست کاشت اوکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.)، مرتع دست کاشت آتریپلکس [Atriplex lentiformis (Torr.) (Wats.)] و مرتع طبیعی که همگی از طریق پخش سیلاب آبیاری می شوند. با نمونه برداری مرکب در سه تکرار از خاک زیر پوشش کاربری های مختلف (عمق 30-0 سانتی متر)، 13 ویژگی شامل: اسیدیته ی گل اشباع (pH)، قابلیت هدایت الکتریکی عصاره ی اشباع (ECe)، کربنات کلسیم، درصد کربن آلی، درصد نیتروژن کل، نسبت C/N، فسفر و پتاسیم قابل جذب، سدیم، کلسیم و منیزیم عصاره ی اشباع، کلسیم+منیزیم و نسبت جذب سدیم (SAR)، اندازه گیری و محاسبه شدند. پس از اطمینان از نرمال بودن داده ها به وسیله ی آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، داده های به دست آمده در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی، تجزیه و تحلیل شده و میانگین ها با آزمون توکی در سطح پنج درصد مقایسه شدند.
نتایج تحلیل واریانس داده ها نشان داد که از میان متغیر های بررسی شده، تاثیر تیمار (نوع پوشش گیاهی) بر تمام ویژگی ها (به جز SAR) در سطح یک و پنج درصد معنی دار شده است. برای ارایه ی مدل، از روش رگرسیون گام به گام استفاده شد. نتایج نشان داد متغیرهای نسبت C/N، نیتروژن کل و ECe، بر میزان کربن آلی خاک موثر هستند و 99/7 درصد از تغییرات آن را توجیه می کنند. با توجه به ضرایب استاندارد شده در معادله ی رگرسیون، به ازای افزایش هر واحد نسبتC/N ، مقدار 0/939 واحد و به ازای هر واحد نیتروژن کل، مقدار 0/338 واحد و با افزایش هر واحد EC، مقدار 0/109 واحد به میزان کربن آلی افزوده می شود.
در مجموع، شناخت عوامل موثر بر ذخیره ی کربن آلی در خاک، می تواند باعث ارایه ی راهکارهای مدیریتی مناسب برای افزایش میزان کربن آلی و توسعه ی ظرفیت ذخیره ی کربن در خاک شده، حاصل خیزی خاک را بهبود بخشیده و اثرات منفی تغییر اقلیم را تا حد زیادی کاهش دهد.
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.