آشکارسازی و تحلیل روند دمای ایران در تراز 1000 هکتوپاسکال

دما از عناصر اساسی شکل گیری اقلیم است و تغییرات آن می تواند ساختار آب و هوایی هر منطقه ای را دگرگون سازد و موجب تغییر در وقوع پدیده های حدی نظیر خشکسالی، بارش های سنگین و توفان شود. لذا بررسی روند دما در مقیاس های مختلف زمانی و مکانی بخش بزرگی از تحقیقات اقلیم شناسی را به خود اختصاص داده است. این تحقیق به منظور آشکارسازی تغییرات دمای تراز 1000 هکتوپاسکال در فصول مختلف از سال 1950 تا 2020 میلادی در ایران صورت گرفته است. تحلیل ها بر روی متغیر میانگین ماهانه دما در طول دوره 70 ساله با استفاده از پایگاه داده NCEP/NCAR انجام گرفته است. نمودارهای سری زمانی متغیر مورد مطالعه با استفاده از آزمون من کندال در مقیاس سالانه ترسیم شدند. برای آشکارسازی و تحلیل روند دمای ایران در تراز 1000 هکتوپاسکال نقشه های میانگین 10 ساله و نمودارهای سری زمانی سالانه ترسیم شد، نتایج نشان داد میانگین سالانه دما در پهنه کشور ایران با آهنگ 1.34 درجه سانتی گراد (بالاتر از میانگین جهانی با مقدار0.74 درجه سانتی گراد) در هر سده دارای روند افزایشی است. مقادیر متغیر میانگین سالانه دما در فصل های تابستان، پاییز و بهار دارای روند معنی دار بوده و میانگین دما در تراز 1000 هکتوپاسکال دارای روند صعودی است. بالاترین افزایش میانگین دمای تراز 1000 هکتوپاسکال متعلق به فصل تابستان بوده و با مقدار 0.2 درجه سانتی گراد به ازای هر 10 سال افزایش یافته است. نقشه های ده ساله میانگین دما در فصول مختلف نشان دادند نیمه جنوبی ایران در طول دوره مطالعاتی دارای روند افزایشی دما بوده است.