تحلیلی بر پیشران های کلیدی حکمروایی منابع آب کشاورزی (مورد مطالعه: شهرستان طارم)

بسیاری از مناطق کشورمان با رکود قابل توجه منابع طبیعی از جمله دسترسی به آب کافی و پایدار مواجه بوده و پیامدهای نامطلوب آن در بسیاری از شاخص های پایداری این مناطق پدیدار شده است. حکمروایی خوب، عموما به عنوان مهمترین ابتکار عمل برای پاسخ به کمبود منابع آب کشاورزی کشور شناخته می شود. بر این اساس شناسایی مداخلات اولویت دار جهت تحقق حکمروایی آب اهمیت زیادی دارد. با این آگاهی، این تحقیق به بررسی و شناسایی مولفه ‏های اصلی و پیشران های کلیدی حکمروایی منابع آب کشاورزی در شهرستان طارم پرداخته است. داده های مورد نیاز به روش مصاحبه نیمه ساختاریافته با 29 نفر از مدیران و کارشناسان جهاد کشاورزی، اداره حفاظت از محیط‏زیست و اداره آبفای روستایی جمع آوری و با بهره گیری از نرم افزار مکس ‏کیودا (MAXQDA) مولفه ‏های اصلی حکمروایی منابع آب کشاورزی کدگذاری و شناسایی شدند. سپس اثرات متقابل عوامل مذکور با بهره‏‏ گیری از پرسشنامه مقایسه زوجی توسط 15 نفر از متخصصین و مدیران آب تعیین و به روش آینده پژوهی در نرم ‏افزار MICMAC بررسی شد. براساس یافته های تحقیق، مدیریت منابع آب کشاورزی در شهرستان طارم ناکارآمد بوده و تسهیل مشارکت گروداران و تمرکززدایی و تفویض اختیارات به سطوح محلی، از مهمترین پیشران های کلیدی تحقق حکمروایی خوب منابع آب کشاورزی شناسایی شدند. از طرف دیگر توسعه ارتقای راندمان آبیاری، اتخاذ سیاست ها و قوانین تنظیمی مصارف آب و همچنین مدیریت مناسب آب های سطحی و زیرزمینی به عنوان اهداف کلیدی حکمروایی منابع آب کشاورزی قابل شناسایی و پیشنهاد می ‏باشد.