روند تغییرات نسبت پشتیبان در صندوق های بازنشستگی با تاکید بر صندوق تامین اجتماعی

بررسی وضعیت صندوق های بازنشستگی ایران نشان می دهد که این صندوق ها طی دو دهه اخیر با چالش های مالی مهمی روبرو شده اند و به نوعی به وضعیت ناپایداری سیستم مستمری رسیده اند. این مسیله، توانایی صندوق ها را در تامین تعهدات خود برای بهره مندی مشمولین با پرسش جدی مواجه کرده است. یکی از ابزارهای سنجش توازن منابع و مصارف و پایداری صندوق های بازنشستگی، نسبت پشتیبان است. هدف از این مطالعه، بررسی این نسبت در صندوق های بازنشستگی با تاکید بر تامین اجتماعی و تحولات آن طی 50 سال گذشته ی این صندوق است.

پژوهش حاضر یک پژوهش توصیفی-تحلیلی از طریق تحلیل ثانویه داده های ثبت سازمانی است. داده های مورد استفاده از منابع آماری و اطلاعاتی صندوق های بازنشستگی و دفتر آمار و اطلاعات وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی اخذ شده است.

صندوق های بازنشستگی کشوری، فولاد، بانک مرکزی، صدا و سیما، ملی مس و بنادر و کشتیرانی دارای نسبت پشتیبان زیر یک هستند. با طبقه بندی این نسبت با گروه زیر 2 شاغل به بازنشسته، به این فهرست می توان به بانک ها، هواپیمایی هما، بیمه مرکزی و نفت را افزود. همچنین نسبت پشتیبان در صندوق تامین اجتماعی طی سال های اخیر روند کاهشی داشته به نحوی که طی ده سال اخیر از 81/6 در سال 1389 به 5/4 در سال 1398 کاهش یافته است.

بحران در صندوق های بازنشستگی به حدی حایز اهمیت است که هرگونه بی توجهی به آن می تواند چالش ملی در کشور ایجاد کند. نتایج بدست آمده در این مطالعه نشان می دهد نسبت پشتیبان در صندوق های بازنشستگی روند کاهشی داشته و ادامه این روند مخاطرات اساسی پیش روی اقتصاد ایران پدید می آورد.