نحوه نمایش احساس تعجب در زبان فارسی؛ بر اساس روش ترکیبی واژگانی و پیکره مدار

نبود مطالعات تخصصی درزمینه احساس تعجب به نسبت دیگر احساس ها سبب شده تا پژوهش حاضر به بررسی طرح‎واره و مفهوم احساس تعجب در زبان فارسی از دیدگاه زبان‎شناسی شناختی و پیکره ای بپردازد. ازجمله اهداف تعیین شده برای نوشتار پیش رو، ترسیم طرح‎واره احساس تعجب برای زبان فارسی و بررسی میزان زایایی حوزه های مبدا این احساس است. طرح‎واره احساس نشان می دهد که احساس تعجب در زبان فارسی چه ساختاری دارد و چگونه نمایش داده می شود. به منظور ترسیم طرح‎واره از رویکرد واژگانی استفاده و واژه‎های کلیدی احساس تعجب و تعبیرهای فرهنگ استعاری ابوالحسن نجفی بررسی شده است. ‎ مطالعه حوزه های مبدا نیز با کمک رویکرد پیکره بنیاد براساس دسته بندی کوچش از حوزه های مبدا احساس صورت گرفته است و میزان زایایی تعابیر تعجبی واکاوی شده است. نتایج به دست آمده نشان از آن داشت که در طرح‎واره احساس تعجب، به‎علت نبود بخش های کنترل و بخش فعالیت، احساس تعجب با دیگر احساس ها تاحدودی تفاوت دارد؛ همچنین حوزه «بدن» برای نمایش احساس تعجب کاربرد فراوانی دارد و تمایل به بی حرکتی و سکون در بیشتر موارد مرتبط با تعجب به روشنی به چشم می خورد.