کمی سازی پاسخ جوانه زنی بذرهای پیر شده شکر تیغال (Echinops spp) به تنش اسمزی با استفاده از مدل های غیرخطی و هیدروتایم

اثر پیری تسریع شده بر روی جوانه زنی بذر شکر تیغال با استفاده از مدل های غیر خطی سیگمویید، دندانه ای، گامپرتز و ریچارد و همینطور هیدروتایم در توزیع های ویبول، نرمال و گامبل کمی سازی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. عامل های آزمایشی شامل پیری بذر برای مدت (0، 24، 48، 72 و 96 ساعت) در رطوبت نسبی 100=RH، دمای (T) 40 درجه سلسیوس و هفت پتانسیل اسمزی (صفر، 2/0-، 4/0-، 6/0-، 8/0-، 1-، 2/1- MPa) بود. نتایج آزمایش نشان داد که اثر متقابل میان پیری و تنش اسمزی روی درصد و سرعت جوانه زنی شکر تیغال معنی دار بود. صفات جوانه زنی بذر شکر تیغال با افزایش زمان پیری تار 72 ساعت افزایش یافت اما در تیمار 96 ساعت کاهش پیدا نمود. گامپرتز بهترین برازش را برای تیمار پیر نشده، 24 و 48 ساعت پیر شده ایجاد نمود و مدل سیگمویید برای 72 و 96 ساعت پیری بهترین برازش را نشان داد. در بین تمامی توزیع های مورد بررسی، توضیع نرمال مناسب ترین بود و بنابراین پتانسیل پایه (ψb) و ثابت هیدروتایم (θH) بر اساس آن به ترتیب MPa 68/0- و MPa h 6 براورد شدند. اگرچه پس از 96 ساعت تیمار پیری، ψb و θH یه ترتیب MPa 731/0- و MPa h 3/19 برآورد شدند. می توان نتیجه گرفت که بذرهای برداشت تازه شکرتیغال دارای درجاتی از خواب بذر هستند که در شرایط تیمار پیری خفیف تا متوسط برطرف شده اما پس از 72 ساعت، مکانیسم های پیر باعث ایجاد آسیب شده و کیفیت جوانه زنی کاهش می یابد.