مدل سازی تابع مطلوبیت فردی رشته های دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان

بی توجهی به اولویت ها و شاخص های مورد نظر دانشجویان در انتخاب رشته تحصیلی و استفاده از رویکرد متمرکز باعث شده است سیاست گذاری در حوزه آموزش عالی بدون توجه به بازار آموزش عالی و تقاضای واقعی برای رشته ها انجام شود. این موضوع منجر به توسعه نامتوازن نظام آموزش عالی و ناتوانی آن در پاسخ به نیازهای جامعه شده است. این پژوهش با هدف شناسایی، اهمیت سنجی و مدل سازی شاخص های موثر در مطلوبیت رشته های دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان انجام شد.

در این پژوهش اکتشافی، شاخص های مطلوبیت رشته های دانشگاهی از دیدگاه دانشجویان دانشگاه های شهر تهران، شناسایی و دسته بندی و با استفاده از تکنیک مدل سازی معادلات ساختاری حداقل مربعات جزیی و نسخه 3.2.9 نرم افزار Smart PLS به صورت هم زمان تحلیل شد.

مدل اولیه مطلوبیت فردی رشته های دانشگاهی دارای 5 سازه و 29 سنجه بود که در مدل نهایی تعداد 3 سازه و 13 سنجه باقی ماند. ضمن انجام تحلیل چند گروهی، مدل و تابع مطلوبیت فردی رشته های دانشگاهی ارایه شد. از تابع مطلوبیت فردی می توان به منظور اندازه گیری و مقایسه نمره مطلوبیت رشته ها استفاده کرد.

مدل نهایی نشان داد مطلوبیت فردی رشته های دانشگاهی وابسته به سه سازه ویژگی های رشته، ویژگی های دانشگاه و ویژگی های شغل در مجموع با 13 سنجه می باشد. بر اساس نتایج پژوهش، پیشنهاد می شود نهادهای متولی در حوزه آموزش عالی کشور بر حوزه ها و شاخص های مطلوب دانشجویان تمرکز نموده و از آن در سیاست گذاری به-منظور هم سوسازی و هدایت تقاضای آموزش عالی به سمت رشته های اولویت دار در توسعه کشور استفاده و سیاست-های تامین مالی رشته ها را به منظور تخصیص بهینه بودجه دولت، اصلاح نمایند.