راهبرد امام علی (ع) در برابر جریان فکری شیفتگان شیخین در دوره خلافت

جریان فکری شیفتگان شیخین که از آنان به عنوان طرفدار مکتب خلفای نخستین نیز یاد می شود، یکی از مهمترین جریان های فکری دوره حکومت امام علی (ع) محسوب می شود که برآیندی از اندیشه و رفتار خلفای نخستین در طول 25 سال خلافت می باشد. پرسش اساسی این پژوهش این است که راهبرد امام در برابر این جریان فکری چه بود که لازمه آن شناخت ماهیت و ویژگی اندیشه ای این جریان و نمودهای عینی آن در جامعه است. ارایه اسلوب و مبنایی منطقی از نحوه برخورد امام با این جریان فکری با تاکید بر شرایط تاریخی و اجتماعی جامعه از اهداف این تحقیق است که بیانگر اشراف کامل آن حضرت بر جامعه زمان خود می باشد. برای پاسخ به این پرسش از روش توصیفی تاریخی همراه با تحلیل محتوایی متون استفاده می شود، چون از گونه تحقیقات تاریخی است که بر اساس سیره و تاریخ انجام می شود و به مسایل جریانشناسی و شناخت جامعه نیز نظر دارد. فرضیه این تحقیق بر این مطلب استوار است که امام در ابتدای حکومت به خاطر تاثیرگذاری اندیشه شیخین در جامعه اسلامی نمی توانسته به صراحت از مکتب شیخین انتقاد نماید. با این همه یافته های این پژوهش نشان می دهد، امام در نیمه دوم حکومتش توانسته نقدهای جدی خود را نسبت به اندیشه و رفتار شیخین ابراز نماید وبه خاطر شرایط خاص و البته اثبات جایگاه خود نزد مسلمانان نه تنها واکنش تندی در برابر نظر آن حضرت صورت نگرفته است، بلکه به نظر می رسد، جامعه اسلامی وحتی گروه طرفدار مکتب خلفا این انتقادات را به صورت ضمنی پذیرفته باشند.