ارزیابی بالینی اثر پیشگیرانه آمانتادین خوراکی بر درد حین عمل جراحی برداشت رحم و تخمدان درخرگوش سفید نیوزیلندی

آمانتادین هیدروکلراید یک داروی ضد ویروس است که  در ابتدا جهت درمان و پیشگیری ازآنفولانزای تیپ A کاربرد داشت(1،2،3) ولی بعدا  با شناخت  مکانیسم  اثر بخشی این دارو بر گیرنده های NMDA  (4) انتظار میرود  مصرف آن موجب ایجاد بی دردی احشایی شده و می تواند مکمل مناسبی جهت استفاده در پروتکل پیش بیهوشی باشد.هدف ازانجام این مطالعه ارزیابی بالینی اثر پیشگیرانه آمانتادین خوراکی بر درد حین عمل جراحی برداشت رحم و تخمدان خرگوش سفید نیوزیلندی می باشد.

بدین منظور 20 خرگوش سفید نیوزیلندی ماده بطور تصادفی به4 گروه 5تایی تقسیم شدند. گروه اول با پروتکل کتامین-زایلازین-دیازپام  بیهوش شدند و هیچ داروی ضد دردی دریافت ننمودند و سپس تحت عمل جراحی برداشت رحم و تخمدان قرار گرفتند.

گروه دوم علاوه بر بیهوشی با پروتکل کتامین-زایلازین-دیازپام، 5/0 میلی گرم/ کیلوگرم ملوکسیکام زیر جلدی دریافت نمودند و گروه سوم علاوه بر  بیهوشی با پروتکل کتامین-زایلازین-دیازپام از 5 روز قبل از عمل، آمانتادین خوراکی هر 24 ساعت به میزان 5 میلی گرم/ کیلوگرم بصورت خوراکی دریافت نمودند و گروه چهارم علاوه بر بیهوشی با پروتکل کتامین-زایلازین-دیازپام از 5 روز قبل از عمل، آمانتادین خوراکی هر 24 ساعت به میزان 5 میلی گرم/ کیلوگرم بصورت خوراکی دریافت کردند و همچنین یک ساعت قبل از عمل نیز به میزان 5/0میلی گرم/ کیلوگرم ملوکسیکام زیر جلدی دریافت کرده و سپس تحت عمل جراحی برداشت رحم و تخمدان قرار گرفتند و پارامتر های تغییرات تعداد ضربان قلب، تعدادتنفس، میزان اشباع هموگلوبین با اکسیژن و واکنش به درد در لحظات برش پوست، برش خط سفید، لیگاتور پایه تخمدان و لیگاتور دهانه رحم اندازه گیری شدند و به منظور مقایسه نتایج بدست آمده بین گروه های مورد بررسی (کنترل منفی، ملوکسیکام، آمانتادین هیدروکلراید، ملوکسیکام همراه آمانتادین هیدروکلراید) از آزمون آماری تحلیل واریانس با اندازه گیری های مکرر با حد احتمال 05/0 استفاده شد.

یافته های تجزیه واریانس نشان می دهد که  بین تیمارها از نظر میزان درد از طریق سنجش تعداد ضربان قلب در مرحله برش خط سفید و لیگاتور پایه تخمدان در تیمار ملوکسیکام و تیمار آمانتادین هیدروکلراید و همچنین در تیمار ملوکسیکام همراه آمانتادین هیدروکلراید نسبت به گروه کنترل منفی اختلاف آماری معناداری به صورت کاهش وجود دارد . از لحاظ آماری در تغییرات تعداد تنفس در مرحله ی برش خط سفید بین تیمار ملوکسیکام و تیمار آمانتادین و آمانتادین همراه ملوکسیکام با گروه کنترل منفی تفاوت معنی دار به صورت کاهش وجود دارد، همچنین در مرحله لیگاتور پایه تخمدان  و دهانه رحم بین تیمارهای آمانتادین و آمانتادین ملوکسیکام با گروه کنترل منفی نیز تفاوت معنی دار به صورت کاهشی مشاهده گردید. بین تیمارها از نظر سلامت خرگوش ها و سطح بیهوشی از طریق سنجش میزان هموگلوبین اشباع با اکسیژن (SPO2) در کلیه زمان ها اختلاف معنی داری وجود نداشت و کلیه خرگوش ها در سلامت و سطح بیهوشی مناسب جراحی بودند.

نتایج این مطالعه حیوانی نشان دهنده تاثیر پیشگیرانه بر درد احشایی از طریق تاثیر آمانتادین به عنوان ادجوانت با ملوکسیکام می باشدکه عملکرد بهتری درمقایسه با ملوکسیکام به تنهایی نشان میدهد.بنابراین استفاده ی آمانتادین خوراکی روزانه و چندروز قبل از عمل برداشت رحم و تخمدان باعث تقویت ضددردی ملوکسیکام در حین عمل میشود.