پیوندهای تشیع و ادبیات فارسی در قرن هفتم و هشتم: بررسی نقادانه نشانه های تشیع در آثار سعدی و حافظ

در بررسی تاریخ ادبیات فارسی تا پیش از قرن هفتم، اسامی گروهی از بزرگان ادب فارسی همچون کسایی، فردوسی، سنایی، قوامی رازی، ناصرخسرو و... را در زمره شیعه آل عبا مشاهده می کنیم. شیعت حیدر (مرتضی) در قرن هفتم بیشتر می شوند و در پی آن پیوندهای مذهب امامیه و ادبیات فارسی در قرن هفتم و هشتم استوار می شود. این نوشتار با روش دسته بندی، توصیف و تحلیل داده ها و سرانجام بررسی ژرفانگر (روش واکاوی سنجشی) زمینه ها و نشانه های تشیع را در سرایندگان پارسی سده های هفتم و هشتم می کاود، و گرایش های امامی سعدی و حافظ را بازمی جوید و در خلال واکاوی اندیشه های شیعی در ادبیات فارسی آن روزگاران و امعان نظر در سروده های سعدی و حافظ، با اقامه سه دلیل در صدد است به برآیند دقیقی برسد. در پایان این بررسی با استشهاد به مصادر متقدم، مبرهن و مدلل می شود که سده های هفتم و هشتم، نگرنده شوقی فراگیر به تشیع در ایران و فارس، و خیزابی بلند در اتصال و اتحاد پیروان آل یاسین با ادب فارسی هستیم. حاصل آنکه، شمار شاعران شیعی یا متشیع رو به افزونی می رود. با ثابت شدن این حقیقت تاریخی، بازنگری دقیق و موشکافانه ای درباره مذهب سعدی و حافظ انجام می شود. در فرجام و ختام پژوهش، گرایش های شیعی این دو شاعر بزرگ پارسی که از جان، محب آل رسول و فرزندان فاطمه (س) هستند و دست بر دامان رسول و آل او می زنند، آشکار می شود.