مقایسه اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فاجعه پنداری درد و تاب آوری بیماران آسیب طناب نخاعی

هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر فاجعه‌پنداری درد و تاب‌آوری بیماران آسیب طناب نخاعی بود.

مواد و روش‌ها:

 روش پژوهش، نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را بیماران آسیب طناب نخاعی مراجعه‌کننده به‌مراکز مشاوره بهزیستی شهر تبریز در سال 1400 تشکیل دادند. 45 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب، و به‌صورت تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. گروه‌های آزمایشی، درمان مختص گروه خود را در 8 جلسه 5/1 ساعته دریافت کردند. گروه کنترل درمانی را دریافت نکرد. ابزارهای اندازه‌گیری، پرسشنامه‌های فاجعه‌پنداری درد سالیوان و همکاران و تاب‌آوری کانر و دیویدسون بودند. تجزیه و تحلیل یافته‌ها از طریق آزمون تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی انجام گرفت.

یافته‌ها: 

در پیش‌آزمون، میانگین و انحراف معیار شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی برای فاجعه‌پنداری درد (63/4±33/38) و برای تاب‌آوری (69/4±80/42)، در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد برای فاجعه‌پنداری درد (71/4±53/37) و برای تاب‌آوری (57/4±20/42)، و در گروه کنترل برای فاجعه‌پنداری درد (83/4±93/37) و برای تاب‌آوری (60/4±73/43) بود. هر دو درمان در مقایسه با گروه کنترل، فاجعه‌پنداری درد و تاب‌آوری بیماران را در پس آزمون به‌ترتیب کاهش و افزایش دادند (001/0>p). در مرحله پیگیری، اثر این دو درمان بر فاجعه‌پنداری درد و تاب‌آوری ماندگار بود (001/0>p). تاثیر این دو درمان بر فاجعه‌پنداری درد و تاب‌آوری در مراحل پس‌آزمون و پیگیری یکسان بود (05/0<p). 

نتیجه‌گیری:

 شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد سبب افزایش پذیرش بیماری در بیماران آسیب طناب نخاعی شدند، از این‏رو می‏توانند راهبرد درمانی مفیدی برای ارتقای وضعیت روانی این بیماران تلقی شوند.