ابوعبدالله طبری ناتلی؛ حکیم و طبیبی از سرزمین طبرستان

سرزمین طبرستان (مازندران فعلی) در شمال ایران یکی از مناطق علم خیز و دانش پرور جهان علم است. ابوعبدالله طبری ناتلی یکی از ریاضیدانان و منطق دانان، حکیم و گیاه شناسان ایرانی حدود سده چهارم هجری که از استادان ابن سینا (370-428 ق) در بخارا بوده است. هدف نگارندگان این مقاله بازبینی اساسی زندگی و بیوگرافی ابوعبدالله ناتلی است، با وجودی که متاسفانه از سال تولد و زمان و مکان درگذشتش در منابع تاریخی هیچ اطلاعی نداریم.

روش به کارگرفته شده در این پژوهش تاریخی (Historical Research) که با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی تدوین شده است، نگاهی تاریخ نگارانه و شیوه ای است که در علوم انسانی مرسوم است، به نقد و بررسی زندگانی و آثار حکیم ابوعبدالله طبری ناتلی می پردازیم.

در این پژوهش با بررسی جغرافیای ناتل در مازندران، آثار و تالیفات و افکار و اندیشه های ابوعبدالله ناتلی تا اندازه ای در روشن کردن زندگی علمی این حکیم گرانمایه و استاد فرزانه ابن سینا تلاش نمودیم.

در این پژوهش از این دانشمند گمنام با وجود تالیفات متعدد کمتر مورد توجه مورخان تاریخ علم قرار گرفته است که در این پژوهش علاوه بر شرح زندگانی و اعتقادات مذهبی و معرفی آثار و تالیفاتش نیز تا اندازه ای پرداختیم و به علت آشنایی حکیم با مباحث داروشناسی، گیاه شناسی، فلسفه، منطق و ریاضیات می توان نتیجه گرفت که وی در زمینه کلیه علوم و دانش های دوران خویش دارای تبحر بوده که این مهارت و نوآوری هایش در بسیاری از آثار طبی، داروشناسی و فلسفی علماء، دانشمندان و پزشکان همعصر خویش و حتی بعد از خود انعکاس یافته است.