تحول ساختار معماری برج های خاموشی از دوره ساسانی تا سده های متاخر اسلامی
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
یکی از سنت های تدفینی در آیین زردشتی واگذاری و دفن مردگان در برج های خاموشی است. در این شیوه تدفین که ریشه های آن به فرهنگ های پیش از تاریخ لوانت، آسیای صغیر و ایران بازمی گردد، جسد در فضای باز و یا در سازه های مرتبط با تدفین قرار می گیرد و پس از جدا شدن گوشت از استخوان، یا در محل باقی می ماند و یا در قالب تدفین ثانویه استخوان متوفی مجددا دفن می گردد. با اینکه این سنت تدفین در ذیل عنوان واحد برج های خاموشی دسته بندی می شوند از منظر ویژگی های معماری تفاوت هایی بنیادین با یکدیگر دارند. در تحقیق حاضر تلاش می شود با استناد به متون نوشتاری و داده های باستان شناسی، ضمن تاریخ گذاری نسبی برج های خاموشی، تحولات شکلی این ساختارهای تدفینی از دوره ساسانی تا سده های متاخر اسلامی ارزیابی گردد. با این نگاه سه پرسش قابل طرح است: 1) ساختار معماری برج های خاموشی از دوره ساسانی تا سده های متاخر اسلامی تا چه اندازه ادامه داشته و تا چه میزان تحول یافته است؟ 2) چه عواملی در تحولات ایجادشده در ساختار معماری برج های خاموشی موثر بوده است؟ 3) آیا می توان با استناد به این تحولات، راجع به تاریخ ساخت این فضاهای تدفینی گمانه هایی نسبی ارایه نمود؟ به منظور پاسخ به پرسش های فوق از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. مطالعات میدانی و کتابخانه ای به همراه بررسی مقایسه ای مهم ترین روش های گردآوری اطلاعات در تحقیق پیش رو است. تحقیق حاضر نشان می دهد برج های خاموشی از چهار الگوی متفاوت معماری تبعیت می کنند؛ کیفیت پوشش سقف، نحوه عرضه داشت جسد، تفکیک فضاهای تدفین، موقعیت استودان، نحوه ورود به فضای خورشید نگرشنی، جزییات ساختار معماری و ایجاد ساختارهای مرتبط با تدفین از مهم ترین شاخص های تمایز برج های خاموشی در تاریخ ایران است. تفاوت هایی که ریشه برخی از آنها را می توان به 1) مهاجرت و تجمع زردشتیان در یزد و کرمان، 2) مراودات زردشتیان ایران و هندوستان و 3) اقدامات مانکجی لیمجی هاتریا در ایران نسبت داد.
کلیدواژگان:
برج خاموشی ، معماری ، تدفین ، خورشید نگرشنی ، دوره ساسانی ، دوره اسلامی
زبان:
فارسی
صفحات:
131 تا 153
لینک کوتاه:
magiran.com/p2467464
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!