واکاوی وضعیت بیماری آتشک در دوره صفویه

چند سال پیش از روی کارآمدن صفویان در ایران (907 ق.) بیماری عالم‌گیری به نام سیفلیس یا آتشک سراسر اروپا را دربر گرفت و در مدتی کوتاه به ایران نیز سرایت نمود. پژوهش حاضر با هدف بررسی و تبیین وضعیت بیماری آتشک در دوره صفویه و با تکیه بر منابع آن دوره به انجام رسیده است.

ابزار اصلی این پژوهش داده‌های منابع تاریخی عصر صفوی که شامل متون پزشکی، سفرنامه‌های فرنگیان و آثار مورخان دوره صفوی می‌باشد. روش تحقیق در این پژوهش، تاریخی تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای انجام شده است.

صداقت و امانتداری در ارایه گزارش و انتشار مطالب رعایت گردیده است.

جامعه پزشکی ایران در دوره صفویه از همان زمان ورود بیماری آتشک به ایران تلاش خویش را برای شناخت این بیماری آغاز کرده و در این راستا داروها و شیوه‌هایی برای درمان آتشک تجویز نمود. برخی پزشکان خاص صرفا به تجویز دارو بسنده نکرده و یافته‌های خود و جامعه پزشکی را به تحریر درآورده تا ضمن آگاه‌نمودن جامعه معاصر خویش از شیوه‌های درمان آتشک، دستاوردهای خود را به آیندگان نیز منتقل کرده باشند.

آتشک بیماری سریع‌السرایه‌ای بوده که عموما از طریق رابطه جنسی، وسایل مشترک و حمام‌های عمومی منتقل می‌شد. استفاده از بیخ چینی، جیوه، تجویز رژیم غذایی خاص، فصدکردن و شستشوی مداوم بدن مهم‌ترین راه‌هایی بودند که پزشکان عصر صفوی برای درمان آتشک توصیه می‌کردند. به نظر می‌رسد شیوه‌های درمانی پزشکان آن دوره برای کنترل و درمان آتشک مفید و موثر بوده است.