نقد آراء مفسران درباره مفردات معوذتین برپایه بازشناسی ساختار دو سوره

برپایه روایاتی، پیامبر اکرم (ص) زوج‏سوره ناس و فلق را معوذتین نامیده‏اند. این امر حکایت از مضامین مشترک و هم‏افزایی این دو سوره دارد. در این مطالعه با کوشش برای شناخت محور موضوعی سوره و با رویکرد سوره شناسانه به نقد معنای مشهور برخی ‏مفردات این دو سوره پرداخته می شود. شر از کلمات مشترک این دو سوره است که معمولا در مقابل خیر پنداشته، و به بدی معنا شده است؛ درحالی که با توجه به مولفه معنایی اصلی این ریشه گسترش‏یافتن و پخش‎شدن منظور از شر آثار وجودی هر مخلوقی است. معنای فلق هم، برخلاف قول مشهور، سپیده‏ دم نیست؛ بل که سپیده دم یکی از مصادیق آن است. با توجه به دیگر واژگان به‏ کاررفته از ریشه فلق در قرآن، فلق شامل هر گونه شکافتن و شکفتنی می‏شود که از آن پدیده‏ای رخ می‏نماید. ازآنجاکه همه مخلوقات عالم با نوعی شکافتن خلق می‏شوند، فلق همه هستی را دربر می‏گیرد. در این مطالعه برپایه همین رویکرد سوره شناسانه درباره معنای مشهور الفاظ خناس، غاسق، وقب و نفاثات نیز تاملاتی خواهیم داشت و نقدهایی مطرح خواهیم نمود.