بررسی و نقد گزارش های مربوط به مناقشه فدک در الطبقات الکبری ابن سعد

گزارش فدک به عنوان یکی از اختلافات اصلی شیعه و سنی در منابع متقدم تاریخی بسیار ضد و نقیض و با اختلافات متعددی همراه است. ابن سعد، در مقام یکی از طرفداران ابوبکر و مکتب خلفا، کوشیده است در کتاب الطبقات الکبری نشان دهد درباره فدک مصادره ای صورت نگرفته و ابوبکر و خلفای نخستین دقیقا در مسیر سیره نبوی گام زده اند. به نظر وی، پیامبر به رغم درخواست فاطمه (س) فدک را به ایشان نبخشید و ادعای فاطمه (س) برای طلب آن از طریق ارث نیز به سبب حدیث منقول از ابوبکر راه به جایی نمی برد. در مقاله پیش رو پس از مقایسه روایات ابن سعد با گزارش های مورخان همان دوره و اعصار بعد، روایاتی یافت شد که ظاهرا در کتاب الطبقات تعمدا ذکر نشده است. مجموع این گزارش ها ما را بدین نکته می رساند که ابن سعد، در جهت دفاع از مشروعیت خلافت ابوبکر و نشان دادن تبعیت ابوبکر و طرفدارانش از سیره پیامبر، در صدد انکار و پنهان سازی برخی واقعیات تاریخی مربوط به این حادثه و تصویر آن به صورتی که خود تمایل داشته، برآمده است.