مناسبات آزادی و امنیت سیاسی در اندیشه آیت الله نائینی

هدف پژوهش حاضر بررسی مناسبات آزادی و امنیت سیاسی در اندیشه آیت الله نایینی است. فرهنگ دیرینه استبداد در ایران سبب فهم آزادی در پس استبداد شده و در عین حال، استبداد منادی امنیت تلقی گردیده است. از این رو با فروپاشی استبداد، طغیان آزادی ها و هرج و مرج عارض می شد که امنیت منبعث از استبداد نیز نابود می گردید . تجربه استبداد قاجار و هرج و مرج پسامشروطه تبلور عینی این فرهنگ است. محقق نایینی، فقیه و اصولی برجسته، در چنین شرایط ملتهبی به اندیشه ورزی درباره حکومت، استبداد، امنیت، آزادی و... پرداخت و کوشید مفاهیم جدید را با ابتنای بر اصول و قواعد فقهی، تفسیر و تبیین نماید و به اقتضای عصر خود، نظم مطلوب شرع را تعریف کند که مفاهیم آزادی و امنیت سیاسی ذیل آن امکان تعریف بیابند. با عنایت به محیط ملتهب عصر مشروطه و رویکرد اصولی نایینی، این سوال مطرح می شود که چه نسبتی میان آزادی و امنیت سیاسی در اندیشه نایینی وجود دارد؟ پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و با بهره گیری از روش هرمنوتیک اسکینر، نشان داد که نایینی با رهجویی سیاست، آزادی و امنیت از دل شریعت و تعریف شرع به عنوان نقطه عزیمت اندیشه ورزی، حکومت ولایتیه را نظام مطلوب و ممضی شرع تعریف نموده که در سایه آن و بر اساس تعالیم شرع، بین امنیت سیاسی و آزادی، تعامل و بلکه تلازم حاکم است.