نسبت کمیت - شدت پتاسیم و هم بستگی پارامترهای آن با خصوصیات خاک در تعدادی از خاک های ایران

یکی از روش های تعیین وضعیت پتاسیم خاک، استفاده از منحنی های کمیت به شدت (Q/I) و پارامترهای آن است. تحقیق حاضر برای رسم منحنی های Q/I، و به دست آوردن پارامترهای آن برای تعدادی از خاک های منطقه مرکزی و شمال ایران، و هم چنین تعیین ارتباط پارامترهای مذکور با بعضی از ویژگی های خاک، بر روی 15 خاک انجام گرفت. ریزنمونه هایی از هر خاک، با محلول های دارای نسبت فعالیت پتاسیم (ARk) متفاوت به تعادل رسانیده شد، و تغییر غلظت پتاسیم در محلول (ΔK)، به عنوان تابعی از نسبت فعالیت پتاسیم اندازه گیری گردید. با استفاده از اطلاعات به دست آمده، منحنی های Q/I برای هر خاک رسم و پارامترهای آن تعیین شد. هم چنین، هم بستگی بین پارامترهای Q/I و بعضی از ویژگی های خاک ها تعیین گردید. منحنی های Q/I به دست آمده، شکل معمول گزارش شده در منابع را نشان داد، ولی از نظر پارامترهای °AR°، PBCK، k و Kx، تفاوت های زیادی بین خاک ها مشاهده شد. نسبت فعالیت پتاسیم در حال تعادل (°AR) بین 005/0 تا 532/0 با متوسط 20/0 5/0(mmol L-1) ظرفیت بافری پتاسیم (PBCK) بین 4/4 تا 3/76 با متوسط 2/16 5/0(mmol Kg-1)/(mmol L-1 )، پتاسیم آسان قابل تبادل (°ΔK) بین 007/0 تا 737/0 با متوسط 25/0 cmol kg-1 و پتاسیم سخت قابل تبادل (Kx) بین 023/0 تا 550/0 با میانگین 3/0 cmol kg-1 متغیر بود. مطالعه هم بستگی بین پارامترهای Q/I و خصوصیات خاک، حاکی از هم بستگی معنی دار بین PBCK و °CEC(66/0=r)، AR با درصد پتاسیم تبادلی (76/0=r) و °AR با پتاسیم محلول (89/0=r) بود. هم چنین بین (°ΔK) و مقدار پتاسیم تبادلی، هم بستگی معنی داری (79/0=r) مشاهده گردید. به دلیل تفاوت زیاد بین خصوصیات فیزیکوشیمیایی خاک های مطالعه شده، ضرایب هم بستگی بین خصوصیات خاک و پارامترهای Q/I بالا نبود