مکان یابی مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم بر اساس اصول آمایش سرزمین با بهره گیری از روش های تحلیل سلسله مراتبی و تصمیم گیری چند شاخصه

روش های مختلفی برای مکان یابی مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم توسط محققین مختلف پیشنهاد شده که با توجه به شرایط منطقه ای از نقاط ضعف و قوت مختلفی برخوردار هستند. بدیهی است استفاده از روش های کمی و کاهش دخالت کارشناسی در فرآیند تصمیم گیری و ارزیابی می تواند نتایج بهتری ارایه کند. بنابراین در این پژوهش به منظور ارزیابی برای توسعه اکوتوریسم از روش ارزیابی چند شاخصه (MADM) مبتنی بر منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. به این منظور یکی از مناطق جنگلی شمالی کشور که دارای ظرفیت های متنوع در زمینه اکوتوریسم می باشد (جنگل های منطقه کلاردشت) انتخاب و موضوع در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا معیارها و شاخص های اکولوژیک مطالعه به روش فازی، کمی و نرمال شدند. همچنین وزن عوامل با روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید. سپس با استفاده از عملگر ترکیب خطی وزنی (WLC) کلیه لایه ها تلفیق شدند و توان منطقه برای اکوتوریسم پهنه بندی گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که روش WLC کارآیی بیشتری نسبت به مدل مخدوم در فرآیند مکان یابی مناطق تفرجی در منطقه مورد مطالعه دارد، چرا که استفاده توام از منطق فازی و روش AHP در تعیین ارجحیت و وزن معیارها نسبت به یکدیگر شرایط منطقی تر و انعطاف پذیرتری را برای ارزیابی به روش WLC فراهم می کند. در این روش به کارگیری همزمان معیارها و شاخص های اکولوژیکی- اقتصادی و اجتماعی نیز ممکن می باشد. از جمله مهمترین نتایج به دست آمده از این مطالعه، تاثیر متغیر وضعیت جنگل بر تقاضای اکوتوریسم می باشد. همچنین راه سازی در منطقه موجب جذابیت منطقه از دید بازدیدکنندگان می شود و افزایش تقاضای اکوتوریسم را در پی دارد، از طرف دیگر تخریب جنگل و محیط زیست و کاهش کیفیت آنها  باعث می شود تقاضای اکوتوریسم منطقه کاهش پیدا کند.