تحری؛ پژوهشی در مفهوم، مشروعیت، کاربرد و احکام آن

تحری، گونه ای تلاش اجتهادی است به منظور دفع اشتباه در حالت ضرورت با تکیه بر ادله و قراین که غالبا در عبادات و گاهی در مسایلی دیگر امکان به کارگیری دارد. تحری با واژگان دیگری چون اجتهاد، توخی، الهام، التماس و فحص از واقع در شبهات موضوعیه مربوط است. این شیوه را برخی به دلیل ضعف استنادی نپذیرفته و مفید ظن غیرمغنی از حق دانسته اند، اما غالبا به عنوان راه حل آخر و در حالت ضرورت و با استناد به سیره عملی رسول خدا(ص)، ایمه، صحابه و برخی دیگر از ادله نقلی و عقلی پذیرفته اند. حجیت تحری، محدود به متحری و غیرقابل تسری به غیر است و دلیل شرعی فراگیر محسوب نمی شود و بسته به موضوع، احکام خاص تکلیفی را دربردارد. روش پژوهش، توصیفی تحلیلی و حاصل پژوهش، پذیرش تحری به عنوان شیوه عملی در هنگامه اضطرار و برای دفع اشتباه و صرفا در برخی مسایل است.