تجربه پدیدارشناختی هستی شناسانه مکان نمونه موردی: آرامستان تاریخی ظهیرالدوله تهران

آرامستان ظهیرالدوله تهران، مکانی است تاریخی که مردگانی را در خود ماوا داده که در تاریخ و فرهنگ معاصر کشور، اثرگذار بوده اند. این مکان به واسطه ساختار هستی شناسانه اش، جهانی را در خود گردهم آورده است. جهانی که آدمی، امکان می یابد پای در آن گذاشته و در ارتباط با چیزها، زندگی را در پیوند عمیقی با آن ها، تجربه کند. تجربه ای زیبا شناختی از حقیقت. این تجربه هم جهان مکان را نشانه می رود و هم جهان آدمیان گرد آمده در مکان را. جهان هر مکان بر پایه ساختار هستی شناسانه، جهت، حرکت و عدد به تجربه درمی آید. وجوهی که مکان به نوبه خود، انسان را در مدار ارتباطی قرار داده و اندیشه و احساس اش را متاثر می سازد.

در این تحقیق تلاش بر آن بوده که این دو دسته از تجارب، در ارتباط معنادار با یکدیگر قرار گیرند تا زنجیره ای منطقی از آنها به دست آید. این وجه، هدف تحقیق را تشکیل می دهد. به عبارت دیگر، هدف، بینش پدیدارشناسانه در مکانی چون آرامستان تاریخی بوده که بر همبستگی تعاملی استوار است. همبستگی تعاملی هم ارتباط میرندگان با مکان را نشانه می رود و هم ارتباط میرندگان با مردگان را. چنین امری تعلق آدمی را به مکان از یک سو و تعلق آدمیان به دیگری و دیگران از دیگر سو، یادآور می شود.

این تحقیق با رویکرد هستی شناسانه در قلمرو پارادایم پدیدارشناسی قرار می گیرد که بر راهبردهای تاریخی-تفسیری و کیفی، استوار بوده و نظام گردآوری اطلاعات نیز در آن بر پایه تدابیر "خواندن"، "دیدن" و "پرسیدن"، دنبال شده است. پژوهش دارای دو بخش "توصیف" و "تفسیر" می باشد که بخش توصیف، بر روایتی پدیدارشناسانه از جهان مکان استوار بوده و در بخش تفسیر، جهان آدمیان بر تحلیل محتوای کیفی تکیه می کند. این پژوهش از آنجا که بر مفروضات بنیادین استوار است، تقلیل پدیدارشناسانه داشته و موجودات را به جنبه های وجودی شان ، فرو می کاهد. از این رو ، پژوهش فاقد فرضیه یا فرضیات می باشد.

بر اساس یافته های حاصل از این تحقیق ، تجربه هستی شناسانه از آرامستان های تاریخی تابعی از جهان مکان و جهان آدمیان است. بدان معنا که برخورداری مکان از ساختار وجودی ، انسان را به موقعیت وجودی اش، سوق می دهد. چنین موقعیت هایی، مختلف بودن آدمیان را بیانگری می کند نه اختلاف آن ها را. زیرا آن ها جلوه های متکثر حقیقت بوده و در ذات و گوهرشان یگانه اند.