تدوین الگوی مطلوب معیارهای گزینش رئیس دانشگاه جهت کاربست در دانشگاه های ایران

گزینش رییس دانشگاه با عنایت به نقش دانشگاه در جهان دانش محور امروزی هرساله از پیچیدگی بیشتری برخوردار می گردد. ازاین رو انتظار می رود که در زمان انتصاب یا انتخاب چنین مدیری از یک فرآیند دقیق و آگاهانه استفاده شود. با توجه به اهمیت گزینش روسای دانشگاه بر اساس معیارهای مناسب، پژوهش حاضر با هدف تدوین الگوی مطلوب معیارهای گزینش رییس دانشگاه به منظور کاربست در دانشگاه های ایران انجام شد.

این پژوهش ازلحاظ هدف، کاربردی و ازنظر رویکرد، ترکیبی اکتشافی متوالی بود. جامعه آماری (میدان پژوهش) بخش کیفی را آیین نامه مدیریت دانشگاه ها در کشورهای جهان و بخش کمی را، اعضای هییت علمی دارای سابقه مدیریت و یا تدریس دروس مدیریتی شامل می شدند. نمونه آماری بخش کیفی شامل آیین نامه مدیریت دانشگاه در شانزده کشور جهان و در بخش کمی 20 نفر از خبرگان آموزش عالی بود. روایی پژوهش، با استفاده از روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده از روش گروه همتایان تایید شد. پایایی بخش کمی نیز با استفاده از نرخ ناسازگاری کمتر از 1/0 به دست آمد. داده های بخش کیفی با استفاده از روش گراندد تیوری و بخش کمی با روش تحلیل سلسه مراتبی با استفاده از نرم افزار expert choice تجزیه وتحلیل شد.

یافته های پژوهش حاکی از آن بودند که از 16 سند، تعداد 78 کد باز استخراج شده است که این کدها در مرحله بعدی در شش معیار ویژگی های مدیریتی، گزینش غیرمتمرکز، ساختار، ویژگی های عمومی، ویژگی های شخصیتی و ویژگی های علمی و در پایان تحت دو معیار کلی سازمانی و فردی طبقه بندی شدند. نتایج تحلیل سلسله مراتبی نشان داد میانگین وزن تلفیقی معیارها بدین صورت می باشد: معیار سابقه مدیریت دانشگاهی 047/0، مدیریت علمی 046/0، دوراندیشی علمی 039/0، نگرش علمی 038/0، صلاحیت حرفه ای 037/0، تناسب رشته با مدیریت 036/0، مدیریت ارتباطات، مدیریت تغییر و سابقه مدیریت در سایر سازمان ها 031/0، امور دانشجویی 026/0، برنامه ریزی 023/0، قدرت تصمیم گیری 022/0، توانمندی علمی و تفکر استراتژیک 021/0، مشارکت در امور دانشجویی، انتخاب تعاملی و مشارکتی، اقتدار و صلاحیت علمی 020/0.

بر اساس نتایج پیشنهاد می شود، ضمن استفاده مسیولین وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از الگوی جامع تدوین شده در این پژوهش ، سعی شود معیارهای به دست آمده این مطالعه در هنگام گزینش روسای دانشگاه های کشور مدنظر قرارگرفته گیرد و کمیته ای منتخب از خبرگان نظام آموزش عالی و ذی نفعان این نظام، انتخاب رییس دانشگاه را بر عهده گیرند.