تقارن تصاویر (قرینه سازی پنهان) در شعر حافظ
نویسنده:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
استفاده همزمان از چند عنصر زیبایی آفرین در سخن، پدیدهای است که در زبان فارسی سابقهای طولانی دارد و در بحثهای زیبایی شناسی با نامهای «تزاحم تصاویر»، «تصویرهای مزاحم» و... از آن یاد شده است. این کار بهدلیل آن که حجم ایماژهای متن را بیشتر از ظرفیتهای زبانی آن میکند، ناپسند ارزیابی میشود و از اصالت شعر میکاهد، اما در شعر حافظ، بیتهای بسیاری میتوان یافت که در آن ها با وجود استفاده همزمان از چند عنصر بدیعی بیانی در تصویرسازی، نهتنها تزاحم تصاویر پدید نیامده است، بلکه بر اثر همگرایی تصاویر، معنای بیت چندلایه و زیبایی و خیال انگیزی آن افزون شده است. علاوه بر آن که درنهایت دو تصویر متقارن خلق شده که در نظر اول به چشم نمی آید. این هنرنمایی در شعر حافظ که ما آن را در مقابل اصطلاح تزاحم تصاویر، «تقارن تصاویر» نامیدهایم و از نگاه بلاغت پژوهان و شارحان حافظ دور مانده است، آنچنان مورد توجه حافظ قرار داشته که میتواند یکی از مشخصههای سبکی او به شمار آید. البته استخراج عناصر بدیعی بیانی یادشده، به شکل جدا از هم یا دوگانه در یک بیت، در شعر حافظ سابقه ای طولانی دارد، اما شکل تلفیقی آن ها بهصورت منشوری که حداقل چهار وجه دارد و در نهایت دو تصویر موازی را شکل می دهد، برای نخستینبار است که معرفی می شود.
کلیدواژگان:
تقارن تصاویر ، تزاحم تصاویر ، حافظ ، بدیع ، بیان
زبان:
فارسی
صفحات:
1 تا 12
لینک کوتاه:
magiran.com/p2480760
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یکساله به مبلغ 1,390,000ريال میتوانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
- حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران میشود.
- پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانههای چاپی و دیجیتال را به کاربر نمیدهد.
In order to view content subscription is required
Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!