بررسی شاخص های رشدی لوبیا قرمز (.Phaseolus vulgaris L) و بادرشبی (Dracocephalum moldavica) در الگوهای مختلف کشت مخلوط در حضور ریزجانداران

این مطالعه با هدف ارزیابی اثر تلقیح میکروبی بر عملکرد و اجزای عملکرد بادرشبی و لوبیا قرمز در کشت خالص و مخلوط بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه ای در دانشگاه ارومیه اجرا گردید. فاکتورها شامل تلقیح میکروبی (باکتری های PGPR، AMF، تلقیح تلفیقی PGPR + AMF و بدون تلقیح) و الگوهای کشت [(یک ردیف بادرشبی +یک ردیف لوبیا (1:1)، دو ردیف بادرشبی+ دو ردیف لوبیا (2:2)، دو ردیف بادرشبی+ یک ردیف لوبیا (2:1)، یک ردیف بادرشبی+ دو ردیف لوبیا (1:2) و کشت خالص لوبیا و بادرشبی] بودند. صفات مورد بررسی برای لوبیا شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، تعداد نیام در بوته، تعداد دانه در نیام، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و زیست توده، برای گیاه بادرشبی شامل ارتفاع بوته، تعداد برگ، تعداد شاخه های فرعی، عملکرد زیست توده و درصد اسانس بود. نتایج نشان داد که صفات اندازه گیری شده برای دو گونه تحت تاثیر الگوهای مختلف کشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد زیست توده و عملکرد دانه لوبیا به ترتیب با 70/9 و20/3 گرم بوته از کشت خالص لوبیا حاصل شد. اثر نوع تلقیح میکروبی نیز بر صفات مورد بررسی لوبیا و بادرشبی معنی دار بود. به طوری که بیشترین عملکرد دانه لوبیا و بالاترین درصد اسانس (52/0 درصد) بادرشبی در تیمار تلقیح تلفیقی  AMF+PGPR مشاهده گردید. . آنالیز ترکیبات شیمیایی اسانس بادرشبی نشان داد که Geranyl acetate، Geranial، Geraniol و Neral ترکیبات اصلی بودند که در کشت مخلوط تحت کاربرد کودهای زیستی بهبود یافتند. همچنین، نسبت برابری زمین در تمام الگوهای کشت مخلوط بیشتر از یک بود و بالاترین میزان این شاخص (67/1) از تیمار کشت مخلوط 2:2 در شرایط تلقیح با PGPRها حاصل شد که معادل 67 درصد افزایش در بهره وری استفاده از زمین (نسبت به کشت خالص دو گونه) بود. به نظر می رسد که این الگو می تواند در بهبود بهره وری استفاده از زمین های کشاورزی، به ویژه در نظام های تولید گیاهان دارویی، مناسب تر باشد.