مداخله ای در تکانشگری و خودکنترلی نوجوانان دارای اختلال نامنظم خلقی اخلال گرانه: اثربخشی و کارآمدی طرحواره درمانی ذهنیت مدار و آموزش کنترل تکانه

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی ذهنیت مدار و آموزش کنترل تکانه بر تکانشگری و خودکنترلی نوجوانان دارای اختلال نامنظم خلقی اخلال گرانه انجام شد.

روش آزمایشی و طرح پژوهش حاضر پیش آزمون- پس آزمون و پیگیری چند گروهی بود. جامعه ی آماری این پژوهش را کلیه ی نوجوانان پسر 10 تا 17 ساله شهر شیراز که در سال تحصیلی 99-1398 در مدارس این شهر مشغول به تحصیل می باشند تشکیل می دهند. نمونه ی پژوهش 60 نفر از نوجوانان پسر دارای اختلال نامنظم خلقی اخلال گرانه بود که از میان نوجوانان پسری که نمره ی بالا در مقیاس خودگزارش دهی پرسشنامه سیاهه رفتاری کودک آخنباخ و پرسشنامه غربالگری اختلال نامنظم خلقی اخلال گرانهانه لاپورته و همکاران  بود به روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای از نواحی آموزش و پرورش شهر شیراز انتخاب و در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل به طور تصادفی گمارده شدند. ابزارهای پژوهش، مصاحبه بالینی ساختاریافته، مقیاس خودگزارش دهی پرسشنامه سیاهه رفتاری کودک آخنباخ، مقیاس خود کنترلی تانجی، بامیستر و بون و مقیاس تکانشگری پاتون و همکاران بود. داده های جمع آوری شده با استفاده از آزمون تحلیل کواریانس آمیخته با اندازه گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند.

نتایج نشان داد که آموزش گروهی طرحواره درمانی ذهنیت مدار و آموزش کنترل تکانه بر کاهش تکانشگری و افزایش خودکنترلی نوجوانان دارای اختلال نامنظم خلقی اخلال گرانه موثر بوده است و بین دو گروه آزمایش و کنترل در مرحله پس آزمون و پیگیری در میزان خودکنترلی و تکانشگری تفاوت معنادار وجود دارد (001/0≥P).

بنابراین می توان نتیجه گرفت از آموزش های طرحواره درمانی ذهنیت مدار و مهارتهای کنترل تکانه می توان به عنوان روش های مداخله ای مناسب در کنار درمان دارویی سود جست.