مسئولیت مدنی پزشک در درمان بیماران مبتلا به کووید-19 در حقوق ایران با تطبیق در نظام حقوقی آمریکا

مسیولیت مدنی دست اندرکاران پزشکی به خصوص پزشک از دیرباز مورد مناقشه بوده است. دراین میان، در راستای بهبود روند درمان قطعی بیماران، از جمله مبتلایان کروناویروس و کاهش پرونده های دعاوی مسیولیت در دادگاه ها، تغییر مبنای مسیولیت مدنی پزشک از «نظریه فرض تقصیر» به «نظریه قابلیت انتساب»، بر مبنای «داوری عرف منعطف با مقتضیات زمان و مکان، برای نزدیک ترشدن به عدالت اجتماعی» و «قواعد فقهی معتبر» ضروری است.

روش تحقیق پژوهش پیش رو، توصیفی تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات، مطالعات کتابخانه ای است.

این مقاله کاملا به اصول اخلاقی صداقت، رعایت حقوق و رازداری و اصل مالکیت مادی معنوی پایبند بوده است.

در حقوق آمریکا، بعد از شیوع کووید-19 و اعلام شرایط اضطراری، قوانین اضطراری فدرال و فرامین اجرایی ایالت ها از حالت «آماده به اجرا» به «لازم الاجرا» تبدیل و بر مبنای «قاعده احسان» و توجه به حسن نیت پزشک، در صورت عدم قصور در حد سوءرفتار بی پروا، سوءرفتار عمدی و تقصیر فاحش، مصونیت از مسیولیت برای پزشک ایجاد شد. در حقوق ایران، بعد از شیوع کووید-19، رویکرد قانونگذار همچنان بر «نظریه فرض تقصیر» استوار است.

رویارویی با وضعیت اضطراری، مستلزم تصویب قوانین اضطراری است. «پیشگیری از سونامی دعاوی مسیولیت مدنی»، «بهبود روند درمان بیمار از طریق افزایش تمرکز و شجاعت پزشک»، «ناشناخته بودن و غیر قابل پیش بینی بودن بیماری» و «نیاز به پیشرفت علم پزشکی»، اقتضای حمایت از پزشک را داشت و ایجاب می کرد تا به استثنایات مسیولیت پزشک در شرایط اضطراری، مانند درمان بیماران مبتلا به کرونا توجه شود و در صورت ارتکاب تسامحی که نه شامل تقصیر عمدی و نه تقصیر سنگین شود، از مسیولیت حمایتی برخوردار گردد.