تاثیر تحولات جمعیتی بر امنیت آبی و امنیت غذایی در ایران

این پژوهش، با الهام از چارچوب مفهومی ظرفیت تحمل، در تلاش برای یافتن پاسخ این سوال است که نقطه تعادل بین جمعیت، امنیت آبی و امنیت غذایی در کشور کجاست. در همین راستا، در پژوهش اخیر روند تحولات اندازه و ساختار سنی و جنسی جمعیت در کشور و به تبع آن، روند تغییرات نیازهای غذایی جمعیت (در هفتاد سال اخیر) ایران دنبال شده، روند تغییرات نیازهای غذایی جمعیت با روند تولید محصولات غذایی طی چهار دهه اخیر در کشور قیاس شده و در عین حال، با استفاده از مفهوم ردپای آب، میزان آب آبی استفاده شده برای تولید نیازهای غذایی جمعیت و تولیدات محصولات کشاورزی در کشور استنباط و با آب قابل برنامه ریزی کشور مقایسه شده است. نتایج حاکی از آن است که روند تولید برخی محصولات غذایی نظیر قند و شکر، میوه و غلات فراتر از نیاز جمعیت (با احتساب الگوی تغذیه متناسب با سند ملی امنیت غذا و تغذیه) بوده و در مقابل روند تولید برخی محصولات کشاورزی (نظیر دانه های روغنی و محصولات پروتیینی نظیر گوشت قرمز، تخم مرغ و لبنیات)، پاسخگوی نیاز غذایی جمعیت نبوده است. در عین حال برآوردها حاکی از آن است که تولید مواد غذایی از سال 1385 از ظرفیت منابع آبی کشور در بخش کشاورزی (آب قابل برنامه ریزی بخش کشاورزی) فراتر رفته است. هر چند اگر الگوی مطلوب تولید مواد غذایی در کشور و راهکارهایی نظیر کاهش ضایعات و تلفات بخش کشاورزی به کار گرفته می شد، همچنان آب قابل برنامه ریزی کشور پاسخگوی نیاز غذایی جمعیت کشور می بود.