بررسی حس مکان در بناهای تاریخی دوره قاجار؛ نمونه موردی مدرسه و آب انبار سردار محله آخوند

با توجه به اینکه حس مکان از کیفیت فضا و چگونگی طراحی تاثیر میپذیرد هدف این تحقیق آشنایی با این مفهوم و روشن کردن عوامل ایجادکننده آن برای طراحی بهتر است. هرچند معانی زیادی برای مکان و فضا گفته شده است اما مشخصه مکان که در این تحقیق به آن توجه میشود خاصتر بودن آن نسبت به فضا و در هم تنیدگی آن باارزشهای انسانی است و ویژگی فضا، انتزاعی و عینی بودن آن نسبت به مکان است. پژوهش حاضر از منظر هدف پژوهشی، جز تحقیقات کاربردی محسوب میگردد. شیوه ی انجام پژوهش توصیفی-تحلیلی میباشد که با بررسی ادبیات پژوهش تلاش شده است مولفه های حس مکان در بناهای اجراشده در دوره ی قاجار در محلهی آخوند قزوین بررسی گردد. تحلیل نتایج بیانگر آن است که عواملی مانند عوامل ادراکی، شناختی، عوامل اجتماعی و عوامل محیطی -کالبدی در جهت بازتاب حس مکان از عوامل بسیار تاثیرگذار میباشند که هرکدام شامل زیرمولفه های متعدد میباشد. از این نتایج میتوان جهت شناخت و تقویت عوامل موثر بر ایجاد حس مکان استفاده کرد، این مولفه های در مدرسه و آبانبار محله آخوند قزوین که از شاهکارهای معماری دوره قاجار میباشند، موردبررسی قرار گرفت و بررسیها نشان داد که حس و مکان و مولفه های آن در این دو اثر تاریخی بهوضوح دیده میشود.