نقش سپهبد مرتضی یزدان پناه در تاسیس و تثبیت حکومت رضاشاه

نظامیان، از پایه های اصلی ظهور و ارکان قدرت حکومت پهلوی بودند. رضاشاه برای پیشبرد اهداف خود، ‌به‌طور ویژه از نظامیان بهره برد و مناصب و امتیازات بی شماری را هم به این گروه واگذار کرد. سپهبد مرتضی یزدان پناه (1351-1273)، دوست نزدیک رضاخان، از جمله این افراد بود که در راه تاسیس و تحکیم حکومت پهلوی اقدامات زیادی انجام داد. مقاله حاضر با تکیه بر اسناد و منابع کتابخانه ای به بررسی نقش یزدان پناه در برآمدن رضاخان و استقرار او بر تخت سلطنت پرداخته است. یزدان پناه از سربازان قزاق و همکار سابق رضاخان بود که از کودتای سوم اسفند تا اواسط دوره سلطنت رضاشاه در خدمت او بود. گرچه وی در مقطعی از چشم رضاشاه افتاد، اما تا آخر عمر پست های مهمی را در اختیار داشت. فرماندهی ‌لشکر مرکز، حکومت نظامی تهران، بازرس ارتش، فرماندهی امنیه، بازرس کل پیاده نظام، ژنرال آجودان رضاشاه، فرمانده دانشکده افسری، عضویت در شورای عالی قشون و رییس ستاد ارتش، از جمله مناصب او در دوران حکومت پهلوی است.