سلامت جنسی در چنبره‏ های اجتماعی و فرهنگی: مطالعه ‏ای کیفی در میان زنان متاهل شهر تبریز

سلامت جنسی و باروری یکی از ابعاد مهم و اما کمتر مطالعه‏ شده سلامت عمومی به ویژه در حیات زنان در کشورهای در حال توسعه است که در دوره‏ های معاصر به‏ عنوان حقی انسانی و اجتماعی شناخته می‏ شود. تجارب مربوط به سلامت جنسی، شامل؛ باورها، نگرش‏ ها و رفتارهایی است که در ذات خود آموختنی و اجتماعی‏ اند. پژوهش حاضر تلاش‏ کرده تا با به کارگیری روش کیفی و رویکرد نظریه زمینه‏ ای تفسیری، عوامل زمینه ساز سلامت جنسی زنان متاهل را مطالعه نماید. برای این منظور، با 26 زن متاهل 20 تا 50 ساله در شهر تبریز مصاحبه نیمه‏‏ ساخت‏‏ یافته انجام گرفته است. داده‏ ها، با استفاده از کدگذاری سه مرحله ای؛ باز، محوری و انتخابی تحلیل شده‏ اند. نتایج، ضمن معرفی سلامت جنسی به عنوان مسیله‏ ای اجتماعی، نشان داد که زمینه های سلامت جنسی را ذیل مقوله هسته "چنبره" به معنی محدویت می‏ توان فهمید. این چنبره‏ ها شامل؛ آگاهی/اجتماعی‏ شدن، کژکارکردی نهادی سلامت، نگرش جنسی جنسیتی، قشری‏ گرایی در سلامت، فرهنگ سکوت، چنیره سنت/تقدیر، عدم حمایت اجتماعی، زیستی/روانشناختی و اقتصادی ‏است. این چنبره‏ های محدویت در ابعاد مختلف، می‏ توانند موانعی جدی سر راه آگاهی و عملکرد مناسب زنان متاهل در زمینه سلامت جنسی ایجاد نمایند. نبود سلامت جنسی می‏ تواند زمینه‏ ای برای تهدید سلامت فردی، خانوادگی و اجتماعی قلمداد شود.