انتظام و امنیت دانش بنیان در چله اول انقلاب و الزامات تداوم موفقیت آمیز در آینده

 پرداختن به علم و پژوهش در فرایند تحقق یک انقلاب علمی عمیق در جمهوری اسلامی ایران، مقوله‌ای زیربنایی و وظیفه و ماموریت همه دستگاه‌های اجرایی و غیراجرایی و نخبگان علمی عرصه‌های علوم مختلف کشور در مسیر تحقق اولین توصیه از توصیه‌های هفت‌گانه بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی می‌باشد. در این راستا، از جمله محیط‌های هدف‌گذاری‌شده برای ترسیم افقی درخشان در نیروی انتظامی، حوزه علم و پژوهش می‌باشد. بنابراین، پژوهش کنونی به این پرسش‌ها، پاسخ می‌‎دهد: 1. زمینه‌های شکل‌گیری و تکامل ساختارهای علم و پژوهش در نیروی انتظامی جمهوری اسلامی چگونه بوده و بر چه بستری شکل گرفته‌اند؟ 2. مهمترین دستاوردهای علم و پژوهش در چهل سال گذشته کدام‌اند؟ 3. الزامات تداوم هدفمند و موفقیت‌آمیز دانش‌بنیانی فراجا در آینده کدام‌اند؟

 برای پاسخ به پرسش‌ها از روش کیفی و مبتنی‌بر تحلیل اسناد، تحلیل ساختارها و فرایندهای سازمانی و مصاحبه با خبرگان و متولیان علم و پژوهش در فراجا استفاده شده است.

یافته‌ها: 

در ارتباط با پرسش نخست، یافته‌های پژوهش نشان داد که ساختارهای علم و پژوهش در چهل سال گذشته، متناسب با تغییر و تحولات صورت‌گرفته در چهار دهه گذشته در سطح کلان کشور در فرایندی تکاملی حرکت کرده و در قالب چند دوره اصلی شامل دوره بهره‌مندی ساختاری از تجارب انتظامی انقلاب، دوره سازمان‌یافتگی، دوره تخصص‌گرایی، دوره اجتماعی‌شدن بر بستر تحلیل‌های اجتماعی، دوره جغرافیاپایه شدن بر بستر مطالعات جغرافیایی، دوره حاکمیت نگرش راهبردی و آینده‌پژوهی، دوره ایفای نقش در عرصه ملی و دوره ایده‌پردازی، مدیریت دانش و اندیشه‌ورزی قابل طبقه‌بندی است.در پاسخ به پرسش دوم، یافته‌ها نشان داد که مهمترین دستاوردهای علم و پژوهش در چهل سال گذشته شامل ارتقاء دانش‌بنیانی در ساختار انتظامی، ارتقاء سطح علم و دانش کارکنان، توسعه ملموس اعضای هییت علمی، ساختارمند شدن گسترده دانش و پژوهش، توسعه مطالعات جامعه‌محور، توسعه پژوهش‌های ماموریت/ جغرافیا‌پایه، توسعه مطالعات راهبردی، آینده‌نگر و نظریه‌پردازی، افزایش سهم دانش پلیسی در سبد دانش ملی و توسعه نوآوری، ایده‌پردازی و اندیشه‌ورزی بوده است.درنهایت، در پاسخ به پرسش سوم، حرکت تکاملی در مسیر دستیابی به انتظام و امنیت دانش‌بنیان در سطح مطلوب و آرمانی نیازمند الزاماتی همچون توجه به سرمایه‌های انسانی علمی مناسب، جوان‌گرایی، نخبه‌پروری و استعدادیابی، نوآوری، مشارکت‌پذیری علمی، تعاملات هدفمند هم‌افزا، مسیله‌محوری، چابکی متکی بر فناوری‌های نوین و اثربخش بودن است.

نتیجه‌گیری: 

نتایج مبتنی‌بر تجارب انتظامی دهه اول انقلاب اسلامی نشان داد که دانش‌بنیانی در فراجا مسیر تکاملی خود را طی کرده و جهشی علمی در پرداختن به موضوعات تخصصی، جغرافیایی، راهبردی و آینده‌پژوهانه را سرلوحه کار خود قرار داده است.