تحلیل ژئوپلیتیکی روابط ایران و روسیه پس از انقلاب اسلامی با تاکید بر نظریه توازن قوا مورگنتا

کشورهای ایران و روسیه از دیرباز دو قطب مهم در دو سوی دریای خزر بوده اند که در مناطق‏هارتلند و ریملند جهانی قرارگرفته اند. اهمیت ژیوپلیتیک و ژیواستراتژیک کشورهای مذکور نسبت به سایر کشورهای منطقه سبب شده نقش پویاتری در معادلات سیاسی آسیای مرکزی و قفقاز داشته باشند. ازآنجایی که امروزه عامل قدرت و وزن ژیوپلیتیکی در روابط بین الملل اهمیت دوچندان یافته است و روسیه به عنوان یک قدرت جهانی و ایران به مثابه ی یک قدرت منطقه ای قلمداد می شود؛ دو کشور همواره در روابط خود از این فاکتورها در جهت اعمال سیاست های خود بهره می برند. نظریه واقع گرایی ‏هانس مورگنتا که تاکید بر توازن قوا و نقش عامل قدرت دارد گواهی بر این ادعا می باشد. این مقاله سعی دارد با روش توصیفی تحلیلی و از منظر نظریه توازن قوا به تحلیل ژیوپلیتیکی روابط ایران و روسیه پس از انقلاب اسلامی بپردازد. براین اساس نتایج تحقیق حاکی از آن است، همان طور که مورگنتا بر عامل قدرت و منافع ملی به عنوان مهم ترین شاخص در روابط بین الملل تاکید دارد، روسیه همواره تمامی روابط سیاسی خود را با ایران به ویژه در مسایل منطقه ی آسیای مرکزی - قفقاز- شامات و برجام در راستای منافع ملی خود تدوین کرده و روابط تاکتیکی خود را با ایران مبتنی بر اهداف استراتژیک در جهت افزایش قدرت و وزن ژیوپلیتیکی خود بهره برده است. لیکن به نظر می رسد، تصمیم گیرندگان در عرصه روابط خارجه بیش ازپیش به این عوامل توجه کنند.