نقش دعا از منظر آیات و روایات در ارتقای سلامت جسمی و روان شناختی؛ با تاکید بر بحران شیوع کووید 19

شیوع ویروس کووید 19 بحرانی فراگیر در جهان است که نظام درمانی کشورها را به‌شدت به خود مشغول ساخته است. اثرات روان‌شناختی همه‌گیری کرونا اگر بیش از اثرات جسمانی آن نباشد، کمتر نیست. دعا یکی از اعمال مذهبی است که اثرات مثبت آن از طریق مسیرهای زیستی، روان‌شناختی و معنوی تایید شده است. هدف این مطالعه ارایه تعریفی از دعا، معرفی انواع و الگو های دعا و تبیین اثرات آن با تاکید بر شرایط بحران کرونا بود.

این مطالعه از نوع تحلیل محتوا است که برای انجام آن ریشه «دعو» در آیات قرآن و روایات اهل ‌بیت (ع) از طریق نرم‌افزار و همچنین 182 آیه دارای ریشه دعو بررسی و مولفه های تعریفی دعا از آنها استخراج شد. ادعیه صحیفه علویه، صحیفه سجادیه، صحیفه فاطمیه و ادعیه کتاب مفاتیح‌الجنان نیز با هدف بررسی انواع دعا و تاثیرات آنها بررسی شد. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

یافته‌ها:

بر اساس آیات و روایات منتخب، تعریف دعا، دسته‌بندی انواع دعا، نقش و آثار دعا در سلامت جسمی و روانی و همچنین نقش دعا در بحران ها و مصیبت های زندگی مانند شیوع بیماری ها استخراج شد. نتایج نشان داد دعا یکی از راهبردهای مهم و موثر در مواجهه با بحران های مختلف زندگی است و دارای انواعی شامل دعای مناجاتی، دعای سوالی، دعای تعلیمی، دعای استعاذه ای و دعای ذکری است. دعا در شرایط، موقعیت و مکان های خاصی توصیه شده است و همچنین در زمان‌های خاصی دعاکردن تاثیر بیشتری دارد و به اجابت نزدیک تر است. علاوه‌براین، وضعیت ایمانی و روحی دعاکننده نیز در استجابت آن موثر است.

نتیجه‌گیری:

یافته‌ها نشان داد که دعا یکی از انواع راهبردهای مقابله موثر با بحران و شرایط تهدید زندگی است که در طراحی مداخلات سلامت باید از همه ظرفیت های آن در طراحی برنامه ها استفاده نمود. سیاست‌گذاری های دولت ها به‌ویژه در کشورهای مسلمان باید بر این باشد که از راهبردهای مکمل نظیر دعا جهت پیشگیری، کنترل و درمان بیماری استفاده کنند.