ارزیابی و پایش غلظت ترکیبات BTEX و PAHs و پارامترهای موثر بر آن در جایگاه های توزیع سوخت بنزین: مطالعه موردی در جایگاه های تک منظوره شهر کرج

یکی از منابع انتشار ترکیبات BTEX و PAHs جایگاه های توزیع سوخت، در شهرها می باشد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی و پایش مقادیر ترکیبات BTEX و PAHs و پارامترهای موثر بر آن در جایگاه های توزیع سوخت بنزین شهر کرج انجام پذیرفت.

نمونه برداری جهت تعیین غلظت ترکیبات BTEX و PAHs و پارامترهای موثر بر آن در زمستان 1400 از 5 جایگاه توزیع سوخت در بازه زمانی صبح، ظهر، عصر و شب و در فواصل صفر، 50 و 100 متری صورت گرفت. برای سنجش غلظت ترکیبات BTEX از روش استاندارد ارایه شده 1501 توسط انستیتو ملی ایمنی و بهداشت شغلی و جهت سنجش PAHs از روش استاندارد TO-17 EPA استفاده شد. دما و رطوبت در نقاط نمونه برداری توسط Dwyer  اندازه گیری گردید.

بیشترین مقادیر BTEX مربوط به جایگاه سوخت مرکز شهر بود. مقادیر غلظت بنزن، تولوین، اتیل بنزن و زایلن در فاصله صفر از منبع انتشار در بازه زمانی صبح به ترتیب 133، 311، 207 و 266 میکروگرم بر متر مکعب به دست آمد. حداقل غلظت نیز در بازه زمانی شب تعیین گردید. غلظت بنزن در کلیه جایگاه های مورد بررسی بالاتر از حدود مجاز زیست محیطی می باشد. بین غلظت BTEX و پارامترهای محل قرار گیری جایگاه، بازه زمانی در طول شبانه روز، فاصله از جایگاه و پارامترهای سایکرومتریک نظیر دما، رطوبت ارتباط معنی داری تعیین گردید.

مقادیر غلظت بنزن در کلیه جایگاه های مورد بررسی بالاتر از حدود مجاز زیست محیطی کشوری می باشد. همچنین غلظت ترکیبات مورد مطالعه تحت تاثیر پارامترهای سایکرومتریک بوده و متغیرهای تراکم جمعیت، محل قرار گیری جایگاه، فاصله از محل انتشار و بازه زمانی در شبانه روز از جمله پارامترهای موثر در میزان مواجهه می باشد. بنابراین می توان با کنترل متغیرهای فوق و برنامه ریزی مناسب، گامی موثر در راستای برنامه ریزی اقدامات کنترلی و کاهش انتشار آلاینده مذکور برداشت.