بررسی ویژگی های فردی و عوامل اثرگذار بر تمایلات افشاگری تقلب درباره حسابداران (مطالعه موردی: حسابداران شاغل در بیمارستان های دولتی شیراز)

تقلب از مهم ترین عوامل زیان مالی در بخش های خصوصی و دولتی و یکی از دلایل کاهش اعتماد عمومی به دولت ها است. علی رغم وجود سازوکارهای گوناگون نظارتی، افشاگری هنوز هم متداول ترین روش کشف تقلب است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر ویژگی های فردی و عوامل اثرگذار بر تمایلات افشاگری تقلب است.

روش پژوهش: 

این پژوهش کاربردی و از نوع مطالعات پیمایشی، همبستگی و مقطعی است. جامعه آماری پژوهش، حسابداران بیمارستان های دولتی شیراز است که 141 نفر برای نمونه انتخاب شد. ابزار پژوهش، پرسش نامه و با تدوین سناریو است. فرضیه های پژوهش نیز با استفاده از تحلیل همبستگی و رگرسیون آزمون شده است.

یافته های پژوهش بیانگر معنی دار نبودن رابطه متغیر هزینه شخصی افشاگری با تمایل به افشاگری است. این یافته ها رابطه مثبت و معنی دار تمایل به افشاگری با چهار متغیر هنجارهای غیرعینی، نگرش درباره افشاگری، ویژگی شخصیتی فعال و دین داری را نشان می دهد. تجزیه وتحلیل بیشتر نتایج بیان کننده تایید نشدن فرضیه تمایل به افشاگری در حسابداران است. گفتنی است نتایج بررسی جداگانه نشان داد که حسابداران با وضعیت استخدامی رسمی تمایل به افشاگری داشته اند اما نمی توان نتیجه گرفت که حسابداران با وضعیت استخدامی پیمانی و قراردادی تمایل به افشاگری دارند. بین متغیرهای پژوهش در سطح های مختلف از متغیرهای جمعیت شناختی نیز تفاوت معنی داری مشاهده نشد.

با توجه به تایید فرضیه های پژوهش مبنی بر تاثیر هنجارهای غیرعینی، نگرش درباره افشاگری، ویژگی شخصیتی فعال و دین داری بر تمایل به افشاگری و همچنین تمایل نداشتن حسابداران بیمارستان های دولتی به افشاگری در شرایط فعلی، تصویب قوانین و مقررات و ایجاد سازوکارهای اجرایی به منظور حمایت و تشویق افشاگران در جهت مبارزه با فساد و تقلب مالی امری ضروری است. در این زمینه، توجه بیشتر به آموزش اخلاق و برنامه های فرهنگی و دینی نیز سودمند خواهد بود.