نقش جنگل و مرتع در مقابله با آسیب پذیری اقتصادی جوامع روستایی جنگل نشین در دوران شیوع کرونا

شیوع بیماری کرونا به عنوان یکی از بحرانی ترین بیماریهای مسری، خطرات امنیت غذایی را در مناطق مختلف دنیا افزایش داده است. جوامع محلی، به ویژه در مناطق روستایی به استراتژی های مبتنی بر خدمات اکوسیستمی در منابع طبیعی در مسیر مدیریت امنیت غذایی جهانی و برآورده کردن نیازهای معیشت وابستگی زیادی دارند. جنگلها و مراتع نیز می توانند بخشی از منابع طبیعی کالاها و خدماتی باشند که به صورت مستقیم فروخته یا مصرف می شود. شناسایی الگوهای معیشتی می تواند چندین راهکار بالقوه را برای حفظ معیشت زندگی در مواجهه با شوک های ناگهانی مانند کرونا پیشنهاد دهد. هدف اصلی این پژوهش، تمرکز بر تبیین وابستگی جوامع روستایی به جنگل و مرتع در دوران شیوع کرونا و نحوه مقابله و سازگاری با آسیب های اقتصادی این بیماری از طریق خدمات مبتنی بر اکوسیستم در بین بهره برداران و روستاییان منطقه جنگلی شمال غرب کشور در ارسباران است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی پیمایشی بوده است و از طریق مطالعات میدانی و با استفاده از ابزار پرسش نامه، داده ها جمع آوری شده است. برای تکمیل پرسش نامه، ابتدا روستاها با انجام پیش مطالعه و به صورت تصادفی انتخاب شدند؛ سپس تعداد 384 پرسش نامه تکمیل شد. نتایج نشان داد دامداری (67درصد) و کشاورزی (67درصد) فعالیت اصلی پاسخ دهندگان محلی بود. متوسط ​​درآمد سالانه خانوارهای مورد مطالعه 1023 میلیون ریال در طول بحران کووید 19 بود. میانگین شاخص تنوع درآمد برای همه خانوارهای نمونه 09/1 بود. درآمد جنگلها و مراتع بیشتر از گیاهان دارویی، میوه، علوفه و قارچ بود. سهم جنگلها و مراتع در کل درآمد خانوار همه مصاحبه شوندگان به ترتیب 43/1 و 84/2 درصد بود. بر اساس نتایج، 6/77 درصد از پاسخ دهندگان اظهار داشتند که از منابع طبیعی شامل جنگل (63 درصد) و مراتع (67 درصد) استفاده می کنند. جمع آوری علوفه (6/44 درصد)، گیاهان دارویی (2/42 درصد) و میوه های جنگلی (3/29 درصد) سه محصول مهم جنگلی بودند که در بین پاسخ دهندگان محلی در جنگل های ارسباران ذکر شد. با توجه به جهانی بودن بحران کرونا، توجه جنگل و مرتع می تواند جوامع روستایی سایر مناطق کشور و دنیا را آگاه سازد. این مطالعه به مدیران و برنامه ریزان کمک می کند تا میزان آسیب پذیر بودن جوامع محلی را بررسی کنند و راه های برون رفت از این بحران را شناسایی کنند.