ارزیابی خطر و برنامه بیلان صفر بیابان زایی در افق 2030 در دشت گرگان

رویکرد مدیریتی بیلان صفر تخریب اراضی (ZNLD) به عنوان یک رویکرد نوین برای اولین بار در سال 2012 با هدف صفرسازی تخریب اراضی در افق 2030 مطرح شد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی روند بیابان زایی با استفاده از مدل ESAs، اجرای رویکرد ZNLD و ارایه یک برنامه مدیریتی است. در این پژوهش پس از تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال های 2000، 2010 و 2018 و پیش بینی آن در سال 2030 با استفاده از زنجیره مارکوف و شبیه سازی پارامتر دما و بارش با استفاده از مدل ریزمقیاس نمایی SDSM تحت سناریوی RCP4.5، نقشه خطر در افق زمانی 2030 شبیه سازی شد. در گام بعدی، برای دستیابی به ZNLD در افق 2030، برنامه مدیریتی برای به صفر رساندن بیابان زایی و تهیه نقشه ZNLD پیشنهاد گردید. نتایج مورد مطالعه نشان داد شدت بیابان زایی در افق زمانی 2030 رو به افزایش است. بیشترین افزایش خطر مربوط به کلاس F3 به میزان 7/2 درصد و بیشترین کاهش مربوط به کلاس P به میزان 7/4 درصد می باشد. کلاس های خطر I و II به ترتیب به میزان 3 و 2/3 درصد در افق زمانی 2030 کاهش خواهد یافت. این در حالی است که کلاس های خطر III و IV روند افزایشی خواهند داشت. برای دستیابی به سطح ZNLD به ترتیب با احیاء مساحتی برابر 3/2 و 6/12 درصد از وسعت اراضی با کلاس خطر F1 و P و با حفظ شرایط موجود (2/0 درصد از مناطق N) در مجموع مساحتی برابر 1/15 درصد به مناطق غیربیابانی افزوده خواهد شد و سطح ZNLD در افق 2030 به 4/23 درصد خواهد رسید.