بررسی عوامل موثر بر خودارزیابی سلامت سالمندان شهر تهران با استفاده از مدل معادله ساختاری تعمیم یافته

با توجه به روند رو به رشد سالمندی در ایران، مطالعه عوامل موثر بر سلامت آنان ضروری می باشد. هدف اصلی مطالعه حاضر، بررسی تعیین کننده های جمعیتی، اجتماعی و اقتصادی سلامت خودارزیابی شده سالمندان در شهر تهران با استفاده از مدل معادله ساختاری است.

در مطالعه حاضر از داده های یک مطالعه مقطعی که در آن 598 سالمند60 ساله و بیشتر از مناطق 22 گانه شهر تهران در سال 1394 با استفاده از روش نمونه گیری چندمرحله ای طبقه بندی شده انتخاب و پرسشنامه محقق ساخته برای آنان تکمیل شد، استفاده گردید. پایایی پرسشنامه نیز با استفاده از دو شاخص سازگاری درونی و زمانی تایید گردید. به منظور بررسی تعیین کننده های شاخص خودارزیابی سلامت سالمندان از معادله ساختاری تعمیم یافته (GSEM) و دو برآوردگر ULSMV و WLSMV در نرم افزار (MPLUS  3.7) استفاده شد.

یافته ها: 

براساس شاخص های نیکویی برازش، برآوردگر ULSMV برای بررسی عوامل موثر بر خودارزیابی سلامت سالمندان انتخاب شد (0/02=RMSEA، 0/951 = CFI و 0/962=TLI). نتایج نشان داد که رتبه خودارزیابی سلامت سالمندان متاهل نسبت به مجرد (0/022=P-value) و شاغلین نسبت به غیرشاغلین (0/048=P-value) بیشتر بود. با افزایش شاخص های معنویت (0/016=P-value)، سلامت فیزیکی و روانی (0/001=P-value) و رفتار سلامت محور (0/016=P-value)، مقدار نمره استاندارد خودارزیابی سلامت سالمندان افزایش یافت. سلامت فیزیکی و روانی نقش میانجی کامل را در روابط میان متغیرهای جنسیت (0/014=P-value)، وضعیت تاهل (0/040=P-value)، سطح تحصیلی (0/039=P-value)، پایگاه اجتماعی-اقتصادی خوداظهاری (خوب 0/013=P-value و متوسط 0/017=P-value) و تعداد بیماری (0/001=P-value) با خودارزیابی سلامت سالمندان داشت.

نتیجه گیری: 

براساس یافته ‏های این مطالعه، در سیاست گذاری های حوزه سالمندی توجه ویژه به متغیرهای ساختاری مانند جنسیت، وضعیت تاهل، سطح تحصیلات و پایگاه‏ های اجتماعی اقتصادی علاوه بر سلامت فیزیکی و روانی ضروری می نماید.