رویکردها و روش های تحلیل محتوا در مطالعات پرستاری ایران:یک مطالعه مروری روایتی

تحلیل محتوا بطور گسترده در تحقیقات کیفی به منظور استخراج معانی استفاده می شود. رویکردها و روش های مختلف تحلیل محتوا در پژوهش های پر ستاری بکار گرفته شده اند که شنا سایی آنها کمک شایانی به انتخاب روش مناسب در پژوهش های آتی می نماید. از این رو این مطالعه با هدف بررسی انواع رویکردها و روش های مورد استفاده جهت تجزیه وتحلیل متون تحقیقی پرستاران ایرانی انجام شد.

مطالعه حاضر، یک مطالعه مروری روایتی می باشد که طی دو مرحله صورت گرفت. در مرحله اول به منظور دست یابی به انواع و فراوانی رویکردهای آنالیز محتوا، پایگاه های اطلاعاتی فارسی و انگلیسی بدون محدودیت زمانی تا ژانویه 2022 ،مورد جستجو قرار گرفت. در مرحله دوم و پس از مشخص شدن رویکردها با مراجعه به متونی که هر یک از روش ها بطور جامع تو ضیح داده شده بودند، مشخصات آنان از جمله تعداد مراحل و جزییات انجام هر یک را مشخص گردید.

نتایج نشان داد که رویکرد استقرایی Lundman and Graneheim  (135 مقاله 43.97%) بیشترین استفاده را داشته است. مقالاتی هم وجود داشتند (111 مقاله،36.16%) که از رویکرد استقرایی استفاده کرده بودند؛ ولی اشاره ای به روش بکار برده شده، نداشتند. روش Mayring دارای بیشترین تنوع از نظر روش های مختلف (نه) آنالیز محتوا بود. Shannon and Hsieh نیز سه رویکرد استقرایی، قیاسی و تجمیعی را به منظور انجام آنالیز محتوا پیشنهاد داده اند.

نتایج نشان داد که در مجموع دو رویکرد استقرایی و قیاسی و هشت روش مختلف مورد استفاده پژوهشگران پرس تار ایرانی جهت آنالیز محتوا بوده است. اگر چه روش هایی همانند and Graneheim Lundman ،Kingas and Elo و Shannon and Hsieh بیشتر مورد استفاده محققین بوده است، ، اما بنظر میرسد روش Mayring با توجه به تنوع در آنالیز محتوا مورد توجه پژوهشگران در آینده قرار بگیرد.