اثرگذاری اختلال فن آورانه بر جایگاه ژئواکونومیک کشورها :مطالعه موردی ایران

امروزه فن آوری، علاوه بر تسهیل امور در حوزه های مختلف، نقشی اخلال گرانه نیز یافته است. اختلال فن آورانه، ناظر بر این کارکرد فن آوری است که با تغییر قواعد بازی و مولفه های حاکم بر منطق عملکرد، طیف وسیعی از مسایل بین المللی (از امنیت بین المللی تا حکمرانی جهانی و سیاست خارجی) دستخوش دگرگونی می شوند. این تغییرات به نوبه خود، موقعیت کشورها را به نسبت انطباق یا عدم انطباق با شبکه های ارزش و عملکرد جدید، متاثر می کند. ژیواکونومی نیز به عنوان بستری مهم در عرصه رقابت های نوظهور، مشمول اختلال فن آورانه شده، که به سهم خود، زمینه را برای جابجایی جایگاه کشورها در عرصه بین المللی فراهم می کند. در همین راستا، پرسش اصلی مقاله عبارت است از اینکه اختلال فن آورانه چگونه موقعیت کشورها را در حوزه ژیواکونومیک متاثر می کند و به جابه جایی جایگاه آن ها در عرصه بین المللی منجر می شود؟ پژوهش حاضر با بهره گیری از روش توصیفی-تحلیلی و با استناد به منابع کتابخانه ای در پی تبیین مسیله موردنظر است. هدف این پژوهش، بررسی تاثیر اختلال فن آورانه بر مولفه های فضا و قدرت -عناصر تشکیل دهنده ژیواکونومی- و ارزیابی جایگاه ژیواکونومیک ایران به عنوان مطالعه موردی، از رهگذر چارچوب موردنظر است. نتیجه کلی پژوهش نشان می دهد که فن آوری از یک سو با شکل دادن به چرخش فضایی، موجب شبکه ای شدن فضای عملیاتی کشورها و حاکمیت جریان ها شده، و عاملیت مستقل کنشگران در حوزه ژیواکونومی را با تردید مواجه کرده است؛ از سوی دیگر، فن آوری با کمک به فرآیند اعمال قدرت در فضای شبکه ای، به عنوان تنظیم کننده و جهت دهنده به جریان های راهبردی بدیل، این امکان را مهیا می سازد که جایگاه کشورها در متن قرارگرفته یا به حاشیه رانده شود.