پداگوژی دانشگاهی: پدیده ای مغفول در نظام آموزش عالی ایران

پژوهش حاضر با هدف شناسایی و توصیف ابعاد پداگوژی دانشگاهی بعنوان پدیده-ای مغفول در نظام آموزش عالی ایران انجام گرفته است.

پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی- توسعه ای و از لحاظ اجرا پدیدار شناختی و از نظر گرد آوری داده ها روش کیفی بوده است. ابتدا با بهره گیری از ادبیات و پیشینه ی پژوهش، (ابعاد ده گانه پداگوژی دانشگاهی، یمنی، 1391). اقدام به شناسایی ابعاد پداگوژی دانشگاهی گردید و سپس گرد آوری داده ها از طریق مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان و متخصصان حوزه آموزش عالی به شیوه هدفمند از نوع گلوله برفی تا مرحله رسیدن به اشباع نظری ادامه پیدا کرده است. داده ها با تعداد 16 نفر خبره به اشباع نظری رسیده است و طی فرایند تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل مضمون ابعاد و مولفه های پداگوژی دانشگاهی شناسایی گردید.

پس از تحلیل مصاحبه ها، 194 مضمون پایه بازشناسی شد و در نهایت 54 مضمون سازمان دهنده در قالب 11 مضمون فراگیر بعنوان ابعاد پداگوژی دانشگاهی مضمون یابی شدند. یافته های پژوهش نشان داد که کنشگران دانشگاهی علاوه بر تایید و تاکید بر ابعاد ده گانه ی پداگوژی دانشگاهی مطرح شده در چهارچوب نظری یعنی: - مفهوم سازی نظری راجع به جریان آموزش و پژوهش در موقعیت های یادگیری و سازماندهی آنها - چارچوب عملی برای اعضاء هیات علمی، مدیران و کارشناسان دانشگاهی - ایجاد و تقویت ذوق و شوق یادگیری در دانشجویان - شناخت عملکرد دانشگاه (قوت ها و ضعف های سازمان دانشگاه) - بازاندیشی و سازماندهی مستمر فعالیت-های آموزشی، پژوهشی و خدماتی دانشگاه -راهنمایی نظری برای مدیریت فعالیت های دانشگاهی - فرهنگ دانشگاهی - ارزیابی مستمر فعالیت های آموزشی، پژوهشی و خدماتی دانشگاه در موقعیت های یادگیری - اسطوره ها و نماد های دانشگاهی - محیط دانشگاه، معتقد به تاثیرگذاری بعد یازدهم یعنی فناوری اطلاعات و ارتباطات نیز بودند. که در واقع این ابعاد سیستمی از عوامل و عناصر گوناگونند که با هم در تعاملند و منتج به بهبود یادگیری دانشجویان می شوند. یافته های این مطالعه از طریق شناسایی ابعاد پداگوژی دانشگاهی دستاورد های نظری و کاربردی مناسبی را در اختیار سیاستگذاران، برنامه ریزان و مدیران دانشگاه به منظور بهبود یادگیری دانشجویان قرار داده و می تواند بستر لازم را جهت ارتقای کیفیت آن فراهم نماید.