ساختاردهی مسئله بین المللی سازی دانشگاه تهران با استفاده از روش شناسی سیستم های نرم و روش بهترین-بدترین

طی‌دهه‌های گذشته مطالعات بسیاری در خصوص بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها انجام شده‌است. برخی از این مطالعات با اشاره به نظام‌های رتبه‌بندی، آن‌ها را منبعی معتبر برای ارزیابی جایگاه بین‌المللی دانشگاه معرفی کرده و در مقابل برخی نیز ماهیت وجودی این نظام‌ها را زیر سوال برده‌اند. تا‌به‌امروز مطالعات اندکی با هدف ساختاردهی پیچیدگی‌های موجود در پدیده بین‌المللی‌سازی دانشگاه‌ها انجام شده‌است. در این پژوهش هدف اصلی ارایه مدلی ترکیبی با هدف تحلیل پیچیدگی‌های مسیله بین‌المللی‌سازی دانشگاه تهران و در نهایت درک عمیق‌تر این پدیده در راستای سیاست‌گذاری‌های بهتر در مسیله واقعی است.

موارد و روش‌ها: 

در این پژوهش با تمرکز بر مسیله جایگاه بین‌المللی دانشگاه تهران، پس از تشریح لزوم نگاه همزمان به ابعاد مختلف پیچیدگی این مسیله، روشی ترکیبی از به‌کارگیری تحقیق در عملیات نرم و تحقیق در عملیات سخت ارایه شده و بر پایه لزوم توجه همزمان به نقش بازیگران در موقعیت مسیله‌ساز، مدل‌های ذهنی هر دسته از بازیگران استخراج شده و بر پایه آن‌ها راه‌کارهای مواجهه با موقعیت مسیله ساز شناسایی و اولویت‌بندی شده است. روش تحقیق این پژوهش از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بوده و در این راستا با بهره‌گیری از نظرات خبرگان موضوع و به‌کارگیری روش‌شناسی سیستم‌های نرم و روش بهترین-بدترین، راه‌کارهای مواجهه با موقعیت مسیله‌ساز شناسایی و اولویت‌بندی شده و بر پایه آن مدل مفهومی نهایی تشکیل شده است. در بخش کیفی این پژوهش از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته و روش نمونه‌گیری گلوله برفی بهره گرفته شد. بدین منظور خبرگان موضوع بر اساس یک طبقه‌بندی در دو دسته ذی‌نفعان دور و نزدیک قرار گرفتند. ملاک توقف مصاحبه‌ها رسیدن به اشباع نظری بود که پس از مجموعا 29 مصاحبه حاصل شد. در بخش کمی این پژوهش از روش نمونه‌گیری غیر تصادفی و نمونه در دسترس بهره گرفته شد و پرسشنامه‌های استاندارد میان مصاحبه‌شوندگان بخش کیفی توزیع شد و در نهایت 26 پرسشنامه برای تحلیل نهایی مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل‌های مرتبط با تاثیر نظرات هر دسته از بازیگران در پیکره‌بندی مدل نهایی نیز بر اساس داده‌های گردآوری شده تحلیل و در پایان پیشنهادات کاربردی در خصوص مواجهه با موقعیت مسیله‌ساز ارایه شده است.

بحث و نتیجه‌گیری: 

بر پایه یافته‌های این پژوهش مولفه‌های اثرگذار بر موقعیت مسیله‌ساز در سه دسته عوامل اصلی، توافقی و متفرقه تقسیم‌بندی شدند. عوامل اصلی از منظر رسیدگی دارای بیشترین درجه اهمیت بوده و سایر عوامل در سطوح اولویت بعدی قرار دارند. بر پایه نتایج به دست آمده، چهار راهکار اصلی به منظور مواجهه با موقعیت مسیله‌ساز شناسایی شده و اقدام‌های عملیاتی متناظر با هریک پیشنهاد شده است.