شواهدی از حضور فرهنگ حسونا در غرب زاگرس مرکزی (تپه نظرگه شهرستان سرپل ذهاب)

 فرهنگ حسونا مربوط به اواخر دوران نوسگی است که بازه زمانی 6000 – 5300 ق.م. را در بر میگیرد و یکی از فرهنگهای اولیه روستانشینی در زاگرس به شمار میرود. پس از کشف و کاوش تپه حسونا در شمال بینالنهرین، به دلیل اهمیت یافته ها، این فرهنگ به عنوان شاخصی برای دوران اولیه روستانشینی زاگرس در نظر گرفته شد. تاکنون شواهدی از فرهنگ حسونا در شمال غرب و اخیرا در شرق زاگرس به دست آمده است که نشان از پهنه وسیع گسترش این فرهنگ است. با این حال، تاکنون شواهدی از حسونا در زاگرس مرکزی به خصوص مناطق غربی آن یافت نشده است. در پاییز 1400 بررسی نجاتبخشی محدوده سد هواسان شهرستان سرپل ذهاب به سرپرستی ناصر امینیخواه به انجام رسید. این پژوهش اهداف مختلفی را دنبال میکرد که یکی از مهمترین آن ها مطالعه برهمکنشهای احتمالی فرهنگی منطقه با مناطق است که » سینی پوست کنی « مجاور و بالاخص بینالنهرین بود. یکی از وجوه محرز فرهنگ حسونا، نوعی سفال موسوم به برای اولین بار از لایه 2 تپه حسونا به دست آمد. وجود قطعات سینی پوست کنی بر روی تپه نظرگاه، به پرسش ما درباره وجود ارتباط زاگرس با بین النهرین آن هم در یکی از مهمترین دوران تاریخی پاسخ داد. در این مقاله، علاوه بر معرفی مواد فرهنگی تپه نظرگاه، به دلایل اهمیت محدوده تحت بررسی نیز پرداخته ایم.