بررسی مولفه های کارناوالیسم باختین در دو پادشاه از داستان های شاملو و شجاعی

میخاییل باختین (1975-1895) از فیلسوفان و نظریه پردازان ادبیات روسیه قرن بیستم، با الهام از جشن های کارناوالی، نظریه کارناوالیسم خود را مطرح می کند. در این جشن ها، مردم به دور از فضای سلطه بایدها و نبایدها، زنجیر ترس را پاره می کنند و در ورای خنده ای منتقدانه، مسایلی که صدای مسلط بر جامعه آن ها را ساکت کرده است، نشان می دهند. باختین در نظریه کارناوالیسم خود، برای بررسی آثار طنز، با استفاده از اصول هجو منپیه ای که براساس ژانرهای گفت وگویی شکل گرفته است و از مهم ترین ابزار های ادراک از جهان کارناوالی است، کنش های کارناوالی را بررسی می کند و مولفه هایی چون مکالمه گرایی در فضای کرونوتوپ (زمان- مکان)، آرشیتکتونیک (سازماندهی روابط سوژه ها) و هتروگلاسیا (معنادهی در موقعیت) را برای نقد آثار طنز مطرح می کند.
در این مقاله، با بررسی دو پادشاه فرضی؛ یعنی دموقراضه ازکتاب دموکراسی یا دموقراضه از سید مهدی شجاعی و پادشاه قاجار از احمد شاملو در کتاب روزنامه سفر میمنت اثر به ایالات متفرقه امریغ، زنجیره های کارناوالی و کنش هایی مثل تاج گذاری و تاج برداری، خنده و منطق مکالمه گرایی کارناوالی، بررسی شده اند تا آمیختگی تناقض های زندگی انسانی در گروتسک قدرت و در فضای سیاسی - اجتماعی در این دو اثر نشان داده شود. موازین کارناوالی در این اثر به شیوه استقرایی و با رویکردی انتقادی بیان شده است.