فضاسازی در رمان شب ممکن

رمان شب ممکن نوشته محمدحسن شهسواری، یک فراداستان است که از شیوه های نگارش داستان های پست مدرنیسم بهره برده است. شهسواری در طرح این روایت و فرآیند معناسازی داستان، از عنصر فضا به نحو موثری بهره برده است. فضای حاکم بر داستان بر کل روایت سایه افکنده و ارتباط مستقیمی با عملکرد شخصیت ها دارد. دگرگونی، بارزترین ویژگی فضا در این رمان است، به گونه ای که  داستان یک فضای کلی نمادین و چندین فضای فردی دارد؛ ابتدای داستان، با بیتی از حافظ به منظور براعت استهلال کل کتاب آمده است. فضاسازی کلی داستان در جهت این مضمون پیش رفته است که قطعیت و واقعیتی در زندگی وجود ندارد و هر چیزی می تواند امکان وقوع پیدا کند. در هر فصل نیز با دگرگونی فضا، با تکیه بر توصیف و لحن شخصیت ها، سه فضای رمانتیک، منطقی و فضای عشق و نفرت ایجاد شده است. هرکدام از این فضاها در تعامل با فضای دیگر قرار دارد که در فضای کلی با هم قرار گرفته اند. در مقاله حاضر با طرح این سوال که عنصر فضا در رمان چگونه است؟ و چه تاثیری بر سیر روایی آن ایجاد کرده است؟ فضاسازی رمان بررسی شده است.