تاثیر کاربری های مختلف اراضی بر ترسیب کربن و فرسایش خاک در منطقه جزینک سیستان

هدف از انجام پژوهش حاضر، بررسی تاثیر کاربری های مختلف جنگل، مرتع، نی زار و بایر بر میزان ترسیب کربن و فرسایش پذیری خاک در منطقه جزینک واقع در شهرستان زهک، استان سیستان و بلوچستان است. برای این منظور پس از ارزیابی میدانی انواع کاربری ها، نمونه هایی از عمق های 30- 0 و 30-60  سانتیمتری خاک در هر کاربری برداشت شد. برخی ویژگی ها شامل کربن آلی خاک، بافت، جرم مخصوص ظاهری، کربن ترسیب شده و شاخص پایداری خاک دانه ها (MWD) طبق روش های استاندارد اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده‍ ها از طریق آنالیز یک طرفه  ANOVA در قالب طرح بلوک کاملا تصادفی و مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون توکی در سطح اعتماد 95 % با استفاده از نرم افزار SPSS  انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار جرم مخصوص ظاهری درکاربری نی زار در عمق های مختلف به ترتیب 0.992gr/cm3 و0.956gr/cm3 کمترین، و در بایر به ترتیب 1.59gr/cm3 و 1.61gr/cm3 بیشترین مقدار بوده است. ترسیب کربن در کاربری نی زار به ترتیب در عمق های اول و دوم خاک 3234.02kg/ha  و 2455.32kg/ha بیشترین مقدار به دست آمد. کمترین مقدار آن مربوط به اراضی بایر به ترتیب در عمق های اول و دوم خاک 1967.37kg/ha و 987.65kg/ha می باشد. پایداری خاک در بایر 0.342mm کمترین مقدار و در نی زار 1.67mm بیشترین مقدار را داشت. در پژوهش حاضر مشخص شد که هر چه مقدار کربن و ماده آلی خاک بیشتر و جرم مخصوص کمتر باشد، خاک دارای پایداری و مقاومت بیشتری نسبت به فرسایش است. در این منطقه کاربری های نی زار و جنگل بیشترین سطح پایداری و ترسیب کربن را در بین کاربری ها دارد. این یافته ها می تواند برای تصمیم گیری و به کارگیری شیوه های صحیح مدیریتی و برنامه های بیابان زدایی در مناطق خشک مشابه این منطقه، مفید باشد.